Ήταν σχεδόν μεσάνυχτα. Με έπιασε το κόκκινο στην Κηφισίας, μπροστά στην πεζογέφυρα του Φάρου, τη γέφυρα με τους χρωματιστούς αγγέλους του Ελύτη. Επέστρεφα το γιο μου από πάρτι συμμαθητών. Σήκωσα το κεφάλι μου προς τα πάνω και τους είδα. Δυο αγόρια και δυο κορίτσια χόρευαν σε ζευγάρια πάνω στη γέφυρα. Παιδιά 15-16 χρονών, λίγο μεγαλύτερα από τον γιο μου, με τζιν και μπουφάν για προστασία από το νοεμβριάτικο κρύο. Το σκηνικό δεν περιλάμβανε ούτε έξωμα φορέματα ούτε ψηλοτάκουνα. Έδειχναν να πειραματίζονται με κάποιες φιγούρες. Ίσως προπονούνταν για κάποια παράσταση στο σχολείο τους ή απλώς προετοιμάζονταν για το επόμενο πάρτι. Δύο ακόμη αγόρια, ίσως μέλη της ίδιας παρέας, έγερναν στην κουπαστή της γέφυρας, κουνούσαν το κεφάλι στο ρυθμό κάποιας αόρατης για μένα μουσικής, χτυπούσαν που και που επιδοκιμαστικά τα χέρια τους, γελούσαν και ενθάρρυναν τους χορευτές. Ο φωτισμός της λεωφόρου ήταν πλεονεκτικός για μένα που τους λαθροκοίταζα. Είχα μάλιστα γείρει χωρίς ντροπή ολόκληρη στο μπαρμπρίζ για να τους παρακολουθώ καλύτερα. Τους έβλεπα να στροβιλίζονται, να χοροπηδούν, να ενώνουν τα χέρια και τα σώματα, να αφήνουν το ταίρι τους και πάλι από την αρχή. Γελούσαν, μιλούσαν, χορεύανε. Διασκέδαζαν. Υπήρχε έξαψη και ενθουσιασμός στον αέρα. Τα μαλλιά των κοριτσιών, μακριά, λυτά, κυματιστά, τις ακολουθούσαν σε κάθε τους κίνηση. Ένιωσα την καρδιά μου να χτυπάει γρηγορότερα από ενθουσιασμό και να φουσκώνει από ευγνωμοσύνη για τη στιγμή που μου προσφερόταν, νυχτερινό δώρο λίγο πριν κοιμηθώ. Ήθελα να τους στείλω τα φιλιά μου· πολλά τρυφερά φιλιά σε αυτά τα νεαρά παιδιά και στον 16χρονο εαυτό μου που τότε ντρεπόταν να χορεύει σε γέφυρες. Τους τα έστειλα νοερά.

Να θυμηθώ να πλύνω το κολάν μου. Μεθαύριο έχω μάθημα Latin.

Μετά από ένα επιτυχημένο δείπνο, όταν κοπάσει ο θόρυβος των ποτηριών που τσουγκρίζουν και των ανεβασμένων συναισθημάτων, την επόμενη μέρα κάθεσαι να αναπαυτείς στις δάφνες σου, και όταν μείνεις μόνος σου έρχεται αίφνης η κούραση να εγκατασταθεί απρόσκλητη στο σώμα σου, ένα μικρό κενό στην καρδιά κι άλλο ένα στο στομάχι σου. Για το πρώτο κενό χρειάζεται αγκαλιά, για το δεύτερο ένα απλό, ζεστό υδαρές, παρηγορητικό φαγάκι, κατά προτίμηση με λίγο άμυλο.

Μιας και είχα εναπομείναν μοσχαράκι με κολοκύθα, κονιάκ και πορτοκάλι αποφάσισα να αξιοποιήσω τα υπολείμματα της κολοκύθας μαζί με λιωμένο κρεμμυδάκι (γιατί είχα μπουκώσει από το κρέας) τα οποία κρατιόντουσαν θαλερά παρότι βρισκόντουσαν στο τρίτο τους εικοσιτετράωρο (στο ψυγείο φυσικά). Στο μυαλό μου με οραματίστηκα να ζεσταίνω τον οισοφάγο μου με ψευτοριζότο κολοκύθας.

Ρύζι γλασέ υπήρχε στο ντουλάπι οπότε πήρα μισή κούπα και γυάλισα τους κόκκους με λίγο ελαιόλαδο. Μερικούς τους παραγυάλισα γιατί κιτρινίσανε – τους ξερόψησα δηλαδή. Μετά τους έριξα και μία σταξιά οινόπνευμα (κρασάκι – να στραγγίξω το μπουκάλι να το πετάξουμε), νερό και το άφησα να βράσει. Περίμενα λίγο για να προσθέσω την κολοκύθα μια που ήταν ήδη μαγειρεμένη και δεν ήθελα να την ξεκάνω. Και μετά από μερικά λεπτά… νάτο, έτοιμο το πιάτο! Άναψα και κόκκινο αρωματικό κεράκι για να ξορκίσω κάτι δυσσάρεστες οσμές και να φτιάξω ατμόσφαιρα και καλοέφαγα! Ο γιος μου με παρακολουθούσε και με ρώτησε «Λες όταν γεράσω σαν κι εσένα να μου αρέσουν αυτές οι υγιεινίλες;»

Ήταν μία μέρα που είχε σκοτεινιάσει κι έκανε κρύο μέσα μου. Ευτυχώς για μένα όμως έξω είχε λιακάδα από τις καλές κι έτσι πήρα τα πόδια μου και βγήκα. Και ως γνωστόν ο ήλιος προσφέρει ενέργεια και ζεστασιά και στους πιο μουρτζούφληδες της γης. Το χάδι στο πρόσωπο από τη θαλπωρή του φωτεινού δίσκου είναι αρκετό για να κάνει τις γωνιές του στόματος να ανασηκωθούν έστω και λίγο έστω, και για λίγο σε αυτό που εμείς τα ανώτερα θηλαστικά ονομάζουμε χαμόγελο. Και όσο συνεχίζεις να περπατάς τόσο ζεσταίνεται και το υπόλοιπο σώμα. Αισθάνεσαι τη ζεστασιά του να διατρέχει τους ώμους, την πλάτη, να τυλίγει ευεργετικά την καμπύλη της μέσης και των γοφών, να αγκαλιάζει την κοιλιά και το στομάχι. Και οι μύες ξεσφίγγουν, χαλαρώνουν από την ένταση που τους έχεις επιβάλλει και απλώνονται στο χώρο που δικαιούνται. Κι έπειτα αρχίζεις να βλέπεις καλύτερα και ανακαλύπτεις ξανά τα χρώματα γύρω σου. Κι όπως περπατούσα σε άγνωστη γειτονιά, ξεφύτρωσε μπροστά μου ένα μαγαζάκι, διασταύρωση μινιμάρκετ και παλαιού παντοπωλείου που είχε στο πεζοδρόμιο πέντε καφασάκια όλα κι όλα με είδη μαναβικής. Τα περισσότερα ήταν εξωτικά όπως και ο συμπαθής ιδιοκτήτης που λαθροκοίταξα πίσω από την τζαμαρία. Το φως έπεφτε όμορφα πάνω στους καρπούς της γης και ένιωσα την επιθυμία να τους αποθανατίσω με τη φωτογραφική μου. Επειδή ντράπηκα να φωτογραφήσω χωρίς να ‘χω αλλάξει δυο κουβέντες πρώτα διάλεξα ένα άγνωστο αγγουρόσχημο λαχανικό με σκοπό να το αγοράσω και κατευθύνθηκα προς τον ιδιοκτήτη ρωτώντας τον τι είναι τούτο το θαυμαστό πράγμα. Μου απάντησε ότι είναι ένα ούπο (upo στο google). Το φέρνουν από την Ινδία και το Πακιστάν, και μπορείς να το φας σοταρισμένο. Και στις μεγάλες ζέστες μπορείς λέει να κόψεις χοντρές φλούδες και να κάνεις με αυτό μασάζ στις ταλαιπωρημένες γάμπες σου για δροσιά και ξεκούραση! Χαμογέλασα, πλήρωσα, φωτογράφισα και έφυγα. Α, και μη με ρωτήσετε τι γεύση είχε το ούπο γιατί δεν το δοκίμασα ποτέ! Ετοιμαζόμουν να ταξιδέψω εκείνες τις μέρες και δεν πρόλαβα να το μαγειρέψω. Έτσι το χάρισα σε κάποιους φίλους κι έκτοτε αγνοείται η τύχη του.

Μέρα αδιάφορη, άχαρη και κουραστική. Με οδήγηση στη βροχή. Πρώτη, δευτέρα, stop. Ξεκίνα, ξανά πρώτη, stop. Και πολλοί εκνευρισμένοι οδηγοί. Κάποτε πρέπει να στρίψω αριστερά σε αναβοσβήνον πορτοκαλί φανάρι, αυτό με το βελάκι. Ουρά ατελείωτη. Υπόθεση 5 έως και 15 λεπτών. Το παίρνω απόφαση, ανασαίνω βαθιά, τραβάω χειρόφρενο και βάζω το στικάκι με τις αγαπημένες μουσικές στο… ραδιοκασετόφωνο (πώς να το πω δηλαδή, USBόφωνο;). Τουλάχιστον μέσα στα δύο τετραγωνικά που μου αναλογούν στο τετράτροχό μου έχω φτιάξει ατμόσφαιρα. Μπροστά μου θηριώδες τζιπ. Και ενώ νοερά σιχτιρίζω τον κάτοχό του για τη σπατάλη χώρου και ενέργειας το μάτι μου πέφτει στις πινακίδες του. “Principaute de Monaco”. Ένιωσα περισσότερη έκπληξη και απ’ ότι αν αντίκριζα την άμαξα της Σταχτοπούτας. Ώστε υπάρχει στ’ αλήθεια αυτή η χώρα-κουκλόσπιτο. Και εκεί όλες οι πινακίδες των αυτοκινήτων, οι αποδείξεις πληρωμής στα μαγαζιά, οι λογαριασμοί των ΔΕΚΟ, τα καρτ-βισίτ του λογιστή, του γιατρού και του υδραυλικού, αναγράφουν “Principaute de Monaco” ή “Principat di Monaco” μιας που στο πριγκιπάτο του Αλβέρτου εκτός από τη γαλλική ομιλείται ευρέως και η ιταλική.

Σκέφτηκα Καρολίνες και Στεφανί, χαμόγελα και σκάνδαλα, παλάτια και μουσελίνες, πριγκηπικούς γάμους όλο μεγαλοπρέπεια και νταβαντούρι, χαμηλή φορολογία και θαλαμηγούς, αμέτρητα γιοτ σε ένα λιμάνι με γαλάζια νερά (Κυανή ακτή γαρ), σε μια καστροπολιτεία σαν τη δική μας Μονεμβασιά ένα πράγμα, προς το μεγαλύτερο και το βορειο-ευρωπαϊκότερο. Ένα κρατίδιο όσο μια αθηναϊκή γειτονιά, πρίγκιπα για κυβερνήτη συν 6 υπουργούς, νόμισμα το ευρώ, με σιδηρόδρομο, ελικοδρόμιο και ουχί αεροδρόμιο. Μαντρωμένο από τρεις μεριές από τη Γαλλία και με θέα θάλασσα – τη δική μας Μεσόγειο. Μόνο που δεν είδα το πρόσωπο που οδηγούσε το 4×4 από την παραμυθοχώρα. Ήταν άνδρας ή γυναίκα; Μία ύπαρξη όλο μυστήριο και γοητεία ή ένας μεγαλοεπιχειρηματίας που ανακάλυψε τον φορολογικό του παράδεισο; Όλες οι πιθανότητες ανοιχτές και το φανάρι άνοιξε επίσης. Το αστικό μας παραμύθι ετελείωσε… για σήμερα.

Stronghold Crusader, Total War Rome, Mount and Blade Napoleonic Wars. Είστε εξοικειωμένοι με αυτά τα ονόματα; Στο σπίτι μας κοσμούν ένα ράφι της βιβλιοθήκης και δεν είναι δερματόδετοι τόμοι αλλά πλαστικά περιβλήματα που κλείνουν μέσα τους video games. Αυτά κάνουν παρέα στον γιο μου όταν ξεμπερδεύει από τα γυμνασιακά του μαθήματα και γυρίζει από τις αθλητικές του προπονήσεις. Τις καθημερινές. Ναι, τις καθημερινές. Γιατί τα σαββατοκύριακα προτιμάει να παίζει μπάλα με τους φίλους του. Μέσα από αυτά και άλλα παρεμφερή ιντερνετικά παιχνίδια στρατηγικής ο γιος μου και οι συνομήλικοί του βουτάνε επιφανειακά στα νερά της ελληνικής και παγκόσμιας ιστορίας. Ο προβολέας πέφτει πάνω στους Ρωμαίους, το Μέγα Αλέξανδρο, τους Σπαρτιάτες, τα μεσαιωνικά βασίλεια με τους ιππότες, τον Κολόμβο, τον Ναπολέοντα και τη Γαλλική Επανάσταση. Μέσα από αυτά είδα για πρώτη φορά το παιδί μου να δείχνει ενδιαφέρον για πράγματα που συνέβησαν στο παρελθόν, να περπατάει τους χάρτες και να αποστηθίζει ονόματα σημερινών χωρών αλλά και ξεχασμένων βασιλείων της Ευρώπης. Σκόρπιες πληροφορίες που όμως αντιστοιχούν σε χειροπιαστά πράγματα που αποτυπώνουν εικόνες στον εγκέφαλο όπως πανοπλίες πολεμιστών διαφόρων περιόδων, σημαίες και λάβαρα με εθνικά χρώματα, πορείες πάνω σε χάρτες που αντιστοιχούν σε ιστορικές εκστρατείες. Στο τέλος μπορεί να μείνει στο μυαλό τους και το όνομα κάποιας ιστορικής φυσιογνωμίας.

Αυτή είναι η σχέση των παιδιών μας με την Ιστορία σήμερα, χαλαρή και light. Και από την άλλη είναι η σχέση τους με την Ιστορία στη σχολική αίθουσα, σχέση μίσους τις περισσότερες φορές. Τέλος σχολικής χρονιάς Α’ Γυμνασίου: «Παιδιά, σας δίνω 90 ερωτήσεις για την εξεταστέα ύλη. Καλή επιτυχία». Χρονολογίες μαχών και ονόματα στρατηγών, ντάνες από δαύτα. Απομνημονεύστε, απομνημονεύστε, απομνημονεύστε. Άντε και μερικές ερωτήσεις «κρίσης» για να διαχωρίσουμε την ήρα από το σιτάρι, τους έξυπνους και ψαγμένους μαθητές από την «πλέμπα». Γιατί, δίδαξε ποτέ κάποιος τους μαθητές (πλην ελαχίστων εξαιρέσεων) πώς να ασκούν την κρίση τους;

Πέρσι τέτοια εποχή είχα παρακολουθήσει μία ομιλία της συγγραφέως παδικής λογοτεχνίας και μεταφράστριας Μαρίας Αγγελίδου στον πολυχώρο του Μεταίχμιου με τίτλο «Η Ιστορία δεν είναι μόνο μάθημα». Η συγγραφέας, που έχει γράψει με επιτυχία πολλά ιστορικά παραμύθια, έριξε άφθονο φως στα πώς και τα γιατί της διδασκαλίας της ιστορίας και χάρηκα πραγματικά όταν ξαναβρήκα αργότερα την ομιλία μαγνητοσκοπημένη στο διαδίκτυο για να τη μοιραστώ στη συνέχεια εδώ.

Είναι πια κοινός τόπος ότι η Ιστορία γράφεται από τους νικητές. Και βρήκα εξαιρετικά ενδιαφέρον το ότι κάποιος (η ομιλήτρια) έβαζε πρώτη φορά σε λόγια το γεγονός ότι στα πλαίσια της εθνικής Ιστορίας που διδάσκονται τα παιδιά μας στο σχολείο, οι εχθροί παρουσιάζονται πάντοτε ως δειλοί ενώ το ημέτερο έθνος (και δεν μιλώ μόνο για εμάς τους Έλληνες) παρουσιάζεται γενναίο και περιούσιο. Μα ο φόβος είναι το φυσικό συναίσθημα του ανθρώπου πριν από κάθε σύγκρουση. Και επιπλέον γιατί να υποτιμούμε τους εχθρούς μας χαρακτηρίζοντάς τους δειλούς; Μία νίκη επί εχθρών αξιόμαχων και ικανών δεν θα άξιζε περισσότερο; Η προσωπική μου αίσθηση τόσο για την Ιστορία όσο και για τη Γεωγραφία είναι ότι καλό θα ήταν να πηγαίνουμε από το όλο στο μέρος για να συνειδητοποιήσουμε ότι είμαστε απλώς ένα κομμάτι στο αχανές μωσαϊκό τόπων και πολιτισμών: δηλαδή πρώτα παγκόσμια ιστορία και γεωγραφία μετά ευρωπαϊκή και τέλος ελληνική.

Ειπώθηκαν πολλά άλλα αξιομνημόνευτα σε αυτήν την παρουσίαση, όμως δεν έχει νόημα να επεκταθώ αφού μπορείτε να τα ακούσετε στο βίντεο. Ακολούθησε μια γόνιμη συζήτηση με εκπαιδευτικούς και γονείς να συμμετέχουν με ζέση. Μία νεαρή δασκάλα μίλησε με ενθουσιασμό για τις νέες μεθόδους που διδάχτηκε στο πανεπιστήμιο και που εφαρμόζει τώρα πια στο σχολείο. Θεώρησα καλό οιωνό ότι τη λέγανε Ηώ, όπως τη ροδοδάχτυλη αυγούλα του Ομήρου. Ξημερώνει άραγε μια νέα μέρα στη διδασκαλία της Ιστορίας; Το βέβαιο είναι ότι βρισκόμαστε σε μια μεταβατική εποχή και μας απασχολεί πλέον το πώς θα διδάξουμε στα παιδιά μας ιστορία και το σημαντικότερο, για ποιο σκοπό.

Ήμουν το γατάκι της. Εκείνη είχε μαύρα, μακριά μαλλιά που πέφτανε ίσια στους ώμους της και κόκκινα περιποιημένα νύχια, στρογγυλεμένα στις άκρες, να μην πληγώνουν. Οι γυναίκες της δικής μου οικογένειας τα βάφανε μόνο ροζ. Μύριζε μαμά και γυναίκα. Τα μάτια της χαμογελούσαν, ένιωθες πάντα πως σε χωρούσαν, είχαν συμπόνια και τρυφερότητα. Είχα ανάγκη να νιώσω ασφαλής και αποδεκτή. Εκείνη ήξερε να φροντίζει γατάκια: από εκείνα τα άβγαλτα και ντροπαλά, με μονίμως ανασηκωμένη τρίχα, που δεν γνωρίζουν πώς να ζητήσουν από τους ομοίους τους να παίξουν ούτε πώς να μοιραστούν στην αυλή τις εμπειρίες από το μικρόκοσμό τους, το κουλούρι τους ή ακόμα και αυτά τα χαρίσματά τους.

Σκούπιζε τον εμετό μου το πρωί στο σχολικό. Βλέπεις ανακατευόμουν. Σύντομα έμαθαν να μη μου δίνουν γάλα για πρωινό. Δεν το σήκωνε ο οργανισμός μου. Περίεργο για μικρό γατάκι. Έμαθα να γράφω στρογγυλότερα και λιγότερο τρεμάμενα γράμματα στο τετράδιό μου για να την ευχαριστήσω. Ξεχώρισα την πρώτη καλή μου φίλη που είχε και αυτή μακριά μαλλιά σαν της κυρίας, πονηρό βλέμμα και πολλά αδέλφια. Συνέχισα να είμαι το γατάκι της, αλά ένα γατάκι πιο κοινωνικό, πιο αλέγρο.

Η κοινότητα, διάβασα, η κάθε κοινότητα, χρειάζεται άτομα ευγενικά και γενναία. Δεν θα μπορούσα να συμφωνήσω περισσότερο. Σαν μικρό γατάκι ήμουν ευγενική. Δεν ήμουν όμως γενναία. Η δασκάλα με τα μακριά μαλλιά με βοήθησε να γίνω λίγο πιο γενναία.

Είχε αγάπη που περίσσευε για όλα τα παιδιά της, όλους τους μαθητές της. Όμως εγώ ήμουν το γατάκι της. Έτσι μου είχε πει, ψιθυριστά, μία μέρα. Τώρα πια είμαι βέβαιη πως κάθε χρόνο υιοθετούσε κάποιο δειλό, παραπονιάρικο γατί και το φρόντιζε μέχρι να πάρει επάνω του. Ήμουν τυχερή γιατί την είχα δασκάλα δυο ολόκληρα χρόνια. Μετά, οικογενειακοί λόγοι την έστειλαν σε κάποιο νησί και έτσι έφυγε από την Αθήνα. Σφίχτηκε η καρδιά μου τον πρώτο καιρό όμως τώρα πια είχα περισσότερες από μία φίλες κι έτσι δεν μου περίσσευε χρόνος να λυπάμαι τακτικά. Της έγραψα βέβαια κάρτα. Μου απάντησε με τα όμορφα καλλιγραφικά της γράμματα, αυτά που είχαν χαράξει στο παρελθόν αφειδώλευτα μπράβο και άριστα. Αργότερα έχασα τα ίχνη της μυστηριωδώς. Περίεργο, κανείς από τους κοινούς γνωστούς μας δεν ξέρει τι απέγινε. Το σίγουρο είναι πως ήξερε να φροντίζει μικρά γατάκια. Από αυτά που δεν είναι ούτε πολύ ζωηρά ούτε πολύ γενναία για να γοητεύουν το κοινό τους με χαριτωμένα καμώματα. Ως παιδί φοβόμουν ο,τιδήποτε είχε τέσσερα πόδια και ουρά. Αργότερα μου προέκυψε μία ανεξήγητη λατρεία για τις γάτες. Λες…; Τη θυμάμαι όποτε βάφω τα νύχια μου κόκκινα.

Υ.Γ. Ευχαριστώ την newagemama που με την ανάρτησή της τσίγκλισε τη μνήμη μου.