Τα θέατρά μου: Φιλιώ Χαϊδεμένου

Η Φιλιώ Σιδερή-Χαϊδεμένου γεννήθηκε και μεγάλωσε στα Βουρλά (35 χλμ δυτικά της Σμύρνης) της Μικράς Ασίας. Έφυγε από εκεί νεαρή κοπέλα, στη μεγάλη καταστροφή του ’22 και βρήκε καταφύγιο στην κυρίως Ελλάδα μαζί με τόσους άλλους πρόσφυγες. Στα γεράματά της έγραψε ένα βιβλίο – μαρτυρία της ζωής και της καταστροφής σε «εκείνα» τα μέρη.

Τις προάλλες είδα τη Δέσποινα Μπεμπεδέλη να παίζει τη Φιλιώ Χαϊδεμένου, μια παράσταση του Βασίλη Ευταξόπουλου βασισμένη στο βιβλίο-μαρτυρία της Φιλιώς. Μια παράσταση που θα τη χαρακτήριζα μονόλογο παρόλο που εμφανίζονται άλλοι 5 αξιόλογοι ηθοποιοί. Ο Ζαχαρίας Καρούνης έγραψε όμορφες μελωδίες και τραγούδια ειδικά για το έργο αυτό. Η Μπεμπεδέλη ξεδίπλωνε μπροστά μου τη γνωστή ιστορία της μικρασιατικής καταστροφής του ’22 στη Σμύρνη και στα πέριξ.

flio_haidemenou _edit(640x480)

Με μετέφερε εκεί με τη φωνή της και μου έδειχνε με το δάχτυλο τους άνδρες με τους κομμένους λαιμούς, τις βιασμένες γυναίκες και τα βιασμένα κορίτσια, τα κρεουργημένα μωρά, τη μυρουδιά του αίματος, του μίσους και του ανθρώπινου πανικού που είχανε στομώσει τον αέρα που αναπνέανε. Όσο την άκουγα τόσο μου γινόταν πιο έντονη η αίσθηση πως ένα χέρι να με είχε αδράξει από το στήθος και με έσφιγγε. Δεν ξέρω πώς μια αφήγηση μπορεί να γίνει τόσο σπαρακτική, να κάνει την καρδιά σου να βροντάει με βιάση, τα μάτια σου να βουρκώνουν ακόμα κι αν δεν έχεις εύκολα τα δάκρυα. Μου έκανε αίσθηση πως δεν εστίαζε» στο πόσο «κακοί» ήτανε οι Τούρκοι, περισσότερο κατέγραφε, με ακρίβεια, με πόνο και με απορία, πώς μεταλλάσσεται το ανθρώπινο θυμικό σαν καθοδηγηθεί από ηγέτες που ξέρουν να συνδαυλίζουν το μίσος, την έχθρα κι όλα τα ταπεινά ένστικτα του ανθρώπου.

Η παράσταση με έκανε να ψάξω και να μάθω περισσότερα για την ιστορία των Βουρλών. Έτσι ανακάλυψα ότι κατά την υποχώρηση του ελληνικού στρατού μετά την ήττα στο Σαγγάριο τελευταίο πέρασε από τα Βουρλά το 5/42 Σύνταγμα του Νικόλαου Πλαστήρα, το απόγευμα της Κυριακής 28 Αυγούστου 1922. Ανάμεσα σε εκείνους τους στρατιώτες ήταν ο τότε 18χρονος παππούς μου Μήτσος, που στρατολογήθηκε τρομαγμένος με ξύλο και συνοπτικές διαδικασίες μαζί με άλλους συνομηλίκους του και στάλθηκε στη Μικρά Ασία χωρίς να έχει ποτέ προηγουμένως κρατήσει στη ζωή του ντουφέκι και ο οποίος μέχρι το τέλος της ζωής του μνημόνευε τον Πλαστήρα ως Θεό που τους γύρισε πίσω ζωντανούς. Ποιος ξέρει, ίσως ο αμούστακος Μήτσος να είδε το φουστάνι της νεαρής Φιλιώς να στρίβει κάποια γωνία των Βουρλών. Κρατάμε ζωντανές τις μνήμες, όχι για να συνεχίσουμε να μισούμε αλλά για να μάθουμε ξανά να αγαπάμε και να εκτιμάμε τη ζωή.

Το έργο ήταν σε περιοδεία ανά την Ελλάδα στη διάρκεια του καλοκαιριού και έχει δύο τελευταίες παραστάσεις, μία την Κυριακή 17 Σεπτεμβρίου στο δημοτικό θέατρο Αλέξης Μινωτής στο Αιγάλεω και μία την Τετάρτη 20 Σεπτεμβρίου στο Άλσος της Νέας Σμύρνης.

Εισιτήρια εδώ

https://www.viva.gr/tickets/theater/periodeia/filio-xaidemenou/

http://www.ticket365.gr/parastaseis/13906-filio_xaidemenou#ticket

 

Συνεχίστε την ανάγνωση