Σήμερα δίνω στον εαυτό μου ρεπό. Σήμερα άλλος γράφει Ιστορία και μας δείχνει τα κόλπα για να γράφουμε ιστορίες. Σας συστήνω τον εισηγητή εργαστηρίων δημιουργικής γραφής, νέο συγγραφέα Βαγγέλη Προβιά τον οποίο πρωτογνώρισα σε μια χειμαρρώδη ομιλία του για wannabe γραφιάδες στις Ψηφιακές Γειτονιές του 2014.

Ε, ζεστάθηκα για τα καλά εκεί και αποφάσισα να παρακολουθήσω ένα από τα εργαστήρια δημιουργικής γραφής που συντόνιζε στο Λεξικοπωλείο στο Παγκράτι. Από τότε πήρα φόρα κι άρχισα να γράφω συχνότερα. Σειρά σας να ζεσταθείτε κι εσείς τώρα με τα tip του μουσάτου Χεμινγουέι από το Παγκράτι, για πολυγραφότατες ημέρες και νύχτες! Ακολουθεί κείμενο Προβιά.

12 (συν ένα) βήματα για να ζεσταθείτε γράφοντας

Λίγο ή πολύ, όλοι γράφουμε – ακόμη και αν δεν το ξέρουμε. Στο Facebook, στο κινητό (έχω λάβει μηνύματα πραγματική ποίηση), στα e mails που ανταλλάσσουμε με φίλους, με συνεργάτες. Το γράψιμο μας είναι αν όχι δεύτερη, σίγουρα τρίτη φύση. Όμως… το γεγονός ότι μπορούμε να τρέχουμε δεν σημαίνει πως είμαστε και κατάλληλοι για μαραθώνιο. Αν υποθέσουμε πως το αφηγηματικό γράψιμο, η μυθοπλασία μεγάλης φόρμας είναι ο μαραθώνιος, να μερικές συμβουλές για το πως μπορούμε να μπούμε σιγά σιγά στο πνεύμα του μαραθωνοδρόμου γραφιά.

1. Ξεκίνα από το λίγο και πήγαινε στο πολύ. 200 λέξεις την ημέρα για ένα μήνα, στην αρχή. Μετά κάνε τις 300 για ακόμα ένα μήνα. Τον τρίτο μήνα διπλασίασέ τις. 600! Κράτα τες για ένα τρίμηνο και ύστερα κάνε τις 700. Στο τέλος αυτού του διαστήματος θα έχεις περίπου 70 χιλιάδες λέξεις… πολλή και πολύ καλή πρώτη ύλη για ένα χορταστικό μυθιστόρημα – και μόλις σε 6 μήνες. Να θυμάσαι: το καθημερινό είναι πολύ πιο σημαντικό από το εβδομαδιαίο. 200 λέξεις τη μέρα είναι καλλίτερο από 3000 λέξεις κάθε Σάββατο. Γιατί; Διότι εκπαιδεύεις τον μυαλό, την ψυχολογία, την ύπαρξή σου ολόκληρη να μπαίνει στην διάθεση του εργάτη – δημιουργού.

2. Έχεις δει το Game of Thrones; Όλες τις σεζόν; Τότε μάλλον δεν είναι ακατόρθωτο να βρεις την μισή με μία ώρα που χρειάζεσαι για να γράψεις τις διακόσιες λέξεις της ημέρας. Δες το ζήτημα ως εξής: όπως δεν θα έβγαινες από το σπίτι για να πας σε ένα επαγγελματικό ραντεβού έχοντας παραλείψει το καθημερινό ντους, έτσι και δεν θα προχωρήσεις στην ημέρα σου αν δεν γράψεις τις διακόσιες λέξεις σου. Τόσο απλά. Χωρίς πίεση. Επειδή το θες. Επειδή το αποφάσισες να το κάνεις και μπορείς.

3. Μην κρυφτείς από κανέναν. Πες στον άντρα σου, στην κοπέλα σου, στην μάνα, στην γιαγιά σου, στους φίλους σου τι κάνεις. «Θέλω να δημιουργήσω μια συγγραφική ρουτίνα και ΘΕΛΩ τη βοήθειά σου. Μπορείς να με βοηθήσεις να αφιερώνω μισή με μία ώρα την ημέρα; Πες ναι! Όταν πάρω το Νόμπελ θα σε αναφέρω στον λόγο μου, στο υπόσχομαι!». Τι θα κερδίσεις; Πρώτον, όταν σε βλέπουν στο mood γραφιά δεν θα σε διακόπτουν – δεύτερο, θα εκπλαγείς από το πώς θα βρουν ενεργά τρόπους για να σε στηρίξουν.

4. Αν και το καλύτερο είναι να βρεις εσύ σε ποιο κομμάτι της ημέρας σου θέλεις να «χώσεις» το συγγραφικό σου σαρανταπεντάλεπτο η πρότασή μου είναι να το σκαρώνεις νωρίς το πρωί. Η ευεξία που θα νιώθεις επειδή έβγαλες τις 200 λέξεις της ημέρας θα σου δίνουν ένα super sexy ακαταμάχητο χαμόγελο που θα διαρκεί όλη μέρα και θα ρίχνει όλα τα γκομενάκια στα πόδια σου. Συν, θα έχεις γράψει με το μυαλό σε σχετικά φρέσκια και ξεκούραστη κατάσταση.

5. Υπάρχει η πιθανότητα να βρεις κάποιον με την ίδια φιλοδοξία με σένα και να συντονίζεστε; Βοηθάει να γνωρίζεις ότι σε ένα διαμέρισμα στο Παγκράτι ο καλύτερός σου φίλος σκαρώνει τις 200 λέξεις του, όπως και εσύ.

6. Οι άνθρωποι είμαστε πλάσματα της συνήθειας. Κράτα σχετικά σταθερή την ώρα που γράφεις. Αυτό εκτός από πρακτικά ωφέλιμο (γιατί θα ξέρεις πώς να δομήσεις την υπόλοιπη μέρα σου, αφήνοντας εκείνο το χρονικό σημείο καθαρό, αφιεριωμένο στις 200 λέξεις) είναι και πηγή ενέργειας. Με την πάροδο του χρόνου όταν θα φτάνει 9 το πρωί θα αναζητάς σαν ρομπότ ένα χαρτί και ένα στιλό για να ξεκινήσεις τις 200 λέξεις της ημέρας.

7. Στο ίδιο πνεύμα, έχε και σταθερό χώρο που γράφεις. Γιατί; Έτσι ώστε όταν βρίσκεσαι εκεί, σαν το σκυλί του Παβλόφ, αντανακλαστικά να μπαίνεις σε διάθεση δημιουργού. Γίνεται, το έχω δει, μου το έχουν επιβεβαιώσει πολλοί, πολλές φορές.

8. Προσοχή – ο χώρος που γράφεις χρειάζεται να έχει κάποια απαραίτητα αλλά μην υπερβάλλεις. Δεν είναι ανάγκη να τον έχει διακοσμήσει ο Φίλιπ Σταρκ. Δεν χρειάζεται να υπάρχει ειδικό τραπέζι από ξύλο μανταρινιάς για να εμπνευστείς. Επικεντρώσου στα πραγματικά βασικά. Το μυαλό σου, τη συγκέντρωσή σου, στιλό και χαρτί ή κάποιον υπολογιστή και μια καθαρή επιφάνεια – αυτά χρειάζεσαι. Θυμήσου, το ζητούμενο είναι να γράψεις τις 200 λέξεις της ημέρας, όχι να υλοποιήσεις κάποιο υψηλό ιδανικό του πώς είναι και ζουν οι συγγραφείς.

9. Να λες μπράβο στον εαυτό σου που έγραψες τις λέξεις της ημέρας. Αλήθεια, σε μια εποχή που όλα είναι ρευστά και αβέβαια, που όλα αξιολογούνται από το αν φέρνουν άμεσα χρήματα, κάποιος που αφιερώνει χρόνο στην μακροπρόθεσμη βελτίωση της τεχνικής του στο γράψιμο είναι αξιοθαύμαστος. Μπράβο!

10. Κάνε κόλπα για να αντιμετωπίσεις τους περισπασμούς. Τι σε παρασύρει; Το ίντερνετ; Σβήσε, για όση ώρα θα γράφεις τις 200 λέξεις σου, το router από τον διακόπτη. Το κινητό; Κλείστο! Σε εμποδίζει η επιθυμία να ποτίσεις τώρα τον κάκτο (που δεν έχεις ποτίσει 6 μήνες); Υποσχέσου στον εαυτό σου ότι θα το κάνεις αμέσως μετά τις 200 λέξεις.

11. «Μα καλά, φτάνουν 200 λέξεις την ημέρα;» θα με ρωτήσεις… Όχι, δεν φτάνουν. ΑΛΛΑ αν έχεις μέσα σου το σαράκι, στο εγγυώμαι ότι μετά τον πρώτο μήνα και αφού θα έχεις ζεσταθεί, αφού θα διαπιστώνεις πόσες πολλές ιδέες έχεις, πόσο βελτιώνονται οι προτάσεις σου, πόσο με μεγαλύτερη ακρίβεια εκφράζεις αυτό που θες να πεις… θα αποφασίσεις μόνη σου να τις κάνεις 700. Και 700 λέξεις την ημέρα είναι πολύ περισσότερο από όσο γράφουν οι μεγαλύτεροι και πιο επιτυχημένοι συγγραφείς της εποχής μας.

12. Και άλλη ερώτηση: «καλά, και τι να γράψω; Έτσι κάθομαι και αραδιάζω 200 λέξεις»; Ναι, ξεκίνα έτσι… με 200 λέξεις αυτοβιογραφικές. Θυμήσου, το ζητούμενο είναι να μπεις στην ψυχολογική διάθεση του δημιουργού. Γράψε αν δεν έχεις ιστορίες να πεις, τι νιώθεις, τι αισθάνεσαι, τι σκέφτεσαι. Κάτι που σου συνέβη. Ένα όνειρο. Ένα σχέδιο σου. Πολύ γρήγορα (και αυτό στο εγγυώμαι) αν έχεις το σαράκι του αφηγητή ιστοριών… η μοίρα θα σε οδηγήσει στα επόμενα βήματα. Θα βρεις ένα καλό βιβλίο για τα βασικά της αφηγηματικής τέχνης. Θα αναζητήσεις ένα εργαστήριο γραφής. Θα δεις βίντεο από δάσκαλους δημιουργικής γραφής στο internet. Με μια φράση… θα πας στο επόμενο βήμα. Τώρα όμως το σημαντικό είναι να κάνεις τις 200 λέξεις την ημέρα.

13. Μην ξεχνάς να διαβάζεις. Αν το γράψιμο είναι η εκπνοή του γραφιά, το διάβασμα είναι η εισπνοή του.

Ο Βαγγέλης Προβιάς είναι εισηγητής εργαστηρίων δημιουργικής γραφής στο πρόγραμμα e-learning του Πανεπιστημίου Πειραιά, στο Βρετανικό Συμβούλιο και στο Λεξικοπωλείο. Η συλλογή διηγημάτων του «Τα μαύρα παπούτσια της παρέλασης» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΟΛΚΟΣ και βρίσκεται στην γ’ έκδοσή της.