Προδημοσίευση: «Τα κατορθώματα της Ρόζας Δελλατόλα: Η κλοπή της Παναγίας», Λώρη Κέζα (Διόπτρα)

Τη λένε Ρόζα Δελλατόλα και είναι από ατίθαση γενιά. Εμφανίστηκε το 2013 στην ελληνική παιδική λογοτεχνία, μέσα από τη δημιουργική φαντασία της Λώρης Κέζα. Η Ρόζα είναι ένα κορίτσι που μετακόμισε με τους γονείς και τον αδελφό της από την Αθήνα στο χωριό Λουτρά της Τήνου «για να ζήσουν πιο απλά».

Ο μπαμπάς της, πρώην διευθυντής διαφημιστικής, ανοίγει γραφείο τελετών στο χωριό ενώ η μαμά της κάνει συνέχεια γιόγκα και γράφει ένα βιβλίο για τις γελούδες, τις τοπικές ξωτικιές.

Η Ρόζα είναι τολμηρή, μπερδεύεται στις υποθέσεις των μεγάλων και αντιμετωπίζει τη ζωή με περιέργεια, θάρρος και δόσεις χιούμορ. Μυρίζεται όταν …κάποιο λάκκο έχει η φάβα και ξεσκεπάζει τους απατεώνες του νησιού.

roza_2

Δε διστάζει να γραφτεί ως η μοναδική εσωτερική μαθήτρια στο σχολείο της μονής Ουρσουλινών ώστε αυτό να συνεχίσει να λειτουργεί. Άλλωστε είναι ένας καλός τρόπος για να ξεφύγει από τις ανοστιές της υγιεινής μαγειρικής της μαμάς της.

Οι καλόγριες, πιστές στην παράδοση της πρωτοπορίας του σχολείου τους, μαθαίνουν τη Ρόζα να επικοινωνεί μέσα από γιγάντιες ταμπλέτες με καθηγητές απ’ όλον τον κόσμο, ο καθένας διάσημος στον τομέα του.

Με τις ταμπλέτες θέλει να …παίξει και ο δήμαρχος του νησιού για να βγάλει εύκολο παραδάκι στο δεύτερο τόμο με τα κατορθώματα της Ρόζας.

Από εκεί είναι και το απόσπασμα που ακολουθεί, αφού είχαμε την τύχη να το παραχωρήσει η Λώρη Κέζα Στα πλήκτρα πριν από την επίσημη κυκλοφορία του. Την ευχαριστώ πολύ και στους υπόλοιπους, καλή σας ανάγνωση!

roza_1

Η κλοπή της Παναγίας (*)
Απόσπασμα από το δεύτερο κεφάλαιο
Δήμαρχοι και ταμπλέτες

Αργά το απόγευμα η οικογένεια Δελλατόλα επέστρεψε στο σπίτι, στα Λουτρά. Το χωριό βρίσκεται στο κέντρο της Τήνου, εκεί όπου διασταυρώνονταν πάντοτε οι κεντρικοί δρόμοι, αυτοί που ενώνουν το ανατολικό με το δυτικό μέρος του νησιού και το βόρειο με το νότιο. Βρίσκεται ακριβώς κάτω από το το Εξώμβουργο, τον απόκρημνο βραχώδη λόφο όπου ήταν χτισμένη η αρχαία πόλη της Τήνου και αργότερα η μεσαιωνική πόλη. Αν φανταστούμε το νησί ως ανθρώπινο σώμα, αυτός ο βράχος είναι η καρδιά. Όλοι οι αρχαίοι πετρόχτιστοι δρόμοι, όλα τα μονοπάτια συνδέονται σαν αρτηρίες και φλέβες που με κάποιο τρόπο καταλήγουν στο κέντρο, στην καρδιά. Εκεί υπάρχει ένα μοναστήρι κι ένας ναός που συμπτωματικά είναι ναός της Ιεράς Καρδίας του Ιησού. Τα Λουτρά είναι το χωριό δυο καθολικών μοναστηριών. Αυτό το σημείο διάλεξαν οι Ιησουίτες το 1840 για να αναγείρουν τη Μονή τους και ακολούθησαν οι Ουρσουλίνες που ίδρυσαν την περίφημη Σχολή.

Η Ρόζα ανέβηκε πρώτη τα πέτρινα σκαλοπάτια του σπιτιού. Στο κατώφλι κάποιος είχε αφήσει ένα βότσαλο. Αυτό είναι μήνυμα. Αν κάποιος περάσει και δεν βρει κανέναν, αφήνει βότσαλο μπροστά στην πόρτα. Τον πρώτο καιρό η μαμά της Ρόζας, νόμιζε πως οι συγχωριανοί τής κάνουν πλάκα. Κατόπιν ξεκίνησε να γράφει ένα βιβλίο για τις Γελούδες και άρχισε να ρωτά αν αυτά τα τοπικά φαντάσματα επικοινωνούν αφήνοντας βότσαλα. Οι Γελούδες προτιμούν όμως να φοβίζουν τον κόσμο τη νύχτα και να τους αρπάζουν τα πράγματα. Δεν αφήνουν βότσαλα.

Η Καρμέλα Μπον είχε ακούσει ότι οι Γελούδες λέγονται έτσι επειδή μοιάζουν με αγγέλους, είναι δηλαδή Αγγελούδες. Μετά την έρευνά της κατέληξε ότι λέγονται έτσι από την Αελλώ, δαίμονα του αέρα στην ελληνική αρχαιότητα, η οποία άρπαζε τα υπάρχοντα των ανθρώπων και καμιά φορά τους ίδιους τους ανθρώπους. Τα έγραφε όλα αυτά στο βιβλίο της που είχε ανέλπιστη επιτυχία χάρη σε ένα τυπογραφικό λάθος στο εξώφυλλο: «Οι Γελούδες δεν γελούν, Ιστορίες με Γελάδες και άλλες στρίγγλες». Μια τροφαντή αγελάδα κοσμούσε το εξώφυλλο και όλοι το αγόραζαν νομίζοντας ότι πρόκειται για ιστορίες ερωτικής τρέλας.

Η Ρόζα ήταν σίγουρη ότι το βότσαλο δεν την αφορά. Το χωριό δεν έχει άλλα παιδιά, εκτός από την ίδια και τον αδελφό της. Ευτυχώς την 1η Ιουλίου θα άνοιγε η Σχολή για να λειτουργήσει ως κατασκήνωση. Ετοιμάζονταν να καθίσουν στο τραπέζι για να φάνε το φαγόπυρο με λούζα, το ντόπιο αλλαντικό όταν ακούστηκε μια φωνή: «Φραγκίσκο, πάνω είσαι; Ανεβαίνω…». Στην πέτρινη σκάλα του σπιτιού εμφανίστηκε ιδρωμένος και λαχανιασμένος ο Λορέντζος Πρελορέντζος, ο δήμαρχος. Η Καρμέλα τον κοίταξε λοξά. Ήξερε ότι πάλι κάτι θα ζητούσε.

Ξεκίνησαν μια συζήτηση για τον καιρό, για τους τουρίστες που θα έρχονταν το καλοκαίρι, για την οικονομική κρίση που ζούσε η Ελλάδα. Τότε ο δήμαρχος το ξεφούρνισε.

-Φραγκίσκο βρήκα μια επιδότηση για το νησί και θέλω να με βοηθήσεις. Το κράτος θα δώσει λεφτά σε δήμους που θα κάνουν έργα για την τεχνολογία, για όποιον βάλει ταμπλέτες και κομπιούτερ στην καθημερινή ζωή στα μικρά χωριά. Σκέφτηκα λοιπόν να κάνουμε αλλαγές στα νεκροταφεία. Να βάλουμε οθόνες στα μνήματα και οι συγγενείς να βλέπουν όποτε θέλουν ένα βίντεο για τον πεθαμένο τους.

Ο Φραγκίσκος άρχισε να γελά πολύ δυνατά. Η Καρμέλα κοιτούσε τον δήμαρχο με μεγάλη σοβαρότητα επειδή κατάλαβε ότι αυτά που έλεγε, τα εννοούσε. Πέρασαν κάποια λεπτά μέσα στη σιωπή και η Ρόζα βρήκε την ευκαιρία να πετάξει το φαγόπυρο στον σκουπιδοτενεκέ.

(*) τίτλος εργασίας

laurie_keza

 

Η Λώρη Κέζα γεννήθηκε στο Μόντρεαλ, ζει στην Αθήνα και ονειρεύεται την Τήνο. Είναι δημοσιογράφος και γράφει άρθρα για τους ιππότες, τους πειρατές και τους καλικάντζαρους που συνεδριάζουν στη Βουλή.

 

Συνεχίστε την ανάγνωση

25η Μαρτίου Ελλάς – Νορβηγία σημειώσατε Χ

Πριν από πολλά πολλά χρόνια, το μακρινό 1996, πήγα με τις ευλογίες και την επιδότηση του μπαμπά μου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως φοιτήτρια Erasmus για ένα εξάμηνο στο Όσλο, την πρωτεύουσα της μακρινής Νορβηγίας. Ήταν μια θαυμαστή εμπειρία γενικότερα που με τροφοδότησε με πολλές όμορφες αναμνήσεις και που με έκανε να αλλάξω τον τρόπο που έβλεπα τον κόσμο μέχρι τότε. Έφτασα εκεί με μεγάλη διάθεση να εξερευνήσω κάθε γωνιά της πόλης, αν ήταν δυνατόν και της χώρας που με φιλοξενούσε και απολάμβανα την ευαίσθητη ισορροπία ανάμεσα στη διάθεσή μου να γνωρίσω όλες τις φυλές του Ισραήλ που κυκλοφορούσανε στο πανεπιστήμιο και να μάθω τα χούγια τους και τη θαλπωρή που μου πρόσφερε ο φιλόξενος κόσμος μια μικρής σφιχτοδεμένης παρέας Ελλήνων μεταπτυχιακών φοιτητών που σπουδάζανε εκεί με υποτροφίες της νορβηγικής κυβέρνησης.

Έζησα υπό την προστασία ενός στοργικού κράτους το οποίο εκείνη την εποχή κατέβαλε το κόστος της επιθυμίας μου να συμμετέχω σε μαθήματα εκμάθησης της νορβηγικής και ανάμεσα σε ευγενείς ανθρώπους που μου παραχώρησαν μία θέση μελέτης σε ένα ευάερο και ευήλιο γραφείο ανάμεσα σε άλλους μεταπτυχιακούς φοιτητές για να μελετάω, λέει, καλύτερα! Γούρλωνα τα μάτια μου στη θέα διοικητικών υπαλλήλων που έβγαιναν έξω στους -15 βαθμούς για να κάνουν ένα τσιγάρο μιας που εντός του πανεπιστημίου απαγορευόταν το κάπνισμα. Ήμουν πολλές χιλιάδες χιλιόμετρα από τον τόπο μου σε μια χώρα που οι άνθρωποι δε μιλούσαν τη γλώσσα μου και ωστόσο ένιωθα σεβαστή γι’ αυτό που ήμουνα ως άνθρωπος, για τη διαφορετικότητα της εθνικότητάς μου και των εξωτερικών χαρακτηριστικών μου. Έτσι, αισθανόμουν ότι μπορούσα να περιφέρω με ασφάλεια και υπερηφάνεια το κεφάλι με την καστανή μου κώμη και τις ιδέες που βρισκόντουσαν λίγο πάρα μέσα ανάμεσα στα αχυρόξανθα κεφάλια των συμφοιτητών μου. Και χαιρόμουν που πολλοί κάτοικοι αυτής της τόσο μακρινής κι ευημερούσας χώρας (ανεξαρτήτως μορφωτικού επιπέδου) είχαν μπει στον κόπο να μάθουν πράγματα για την ιστορία της μικρής Ελλάδας από την οποία ερχόμουνα. Επειδή έμεινα εκεί όλο το εαρινό εξάμηνο είχα την ευκαιρία να ζήσω δύο εθνικές εορτές, της Ελλάδας (25 Μαρτίου) και της Νορβηγίας (17 Μαΐου).

simaia_25_march

Την ημέρα της 25ης Μαρτίου, οι Έλληνες φίλοι μου με είχαν προσκαλέσει στη μικρή γιορτή που γινόταν στην οικία του Έλληνα πρέσβη. Ήταν ο πρώτος μήνας μου στην ξένη χώρα και ακόμη ήμουν ψαρωμένη ενώ κυκλοφορούσα με εξάρτηση χιονιού για να αντιμετωπίσω τις αρνητικές θερμοκρασίες. Φόρεσα λοιπόν όπως κάθε μέρα χοντρές κάλτσες, μποτάκια, ισοθερμική σωβρακοφανέλα, μπλούζα, και το πουλόβερ-αρκουδοτόμαρο και πήγα. Εκεί διαπίστωσα ότι το dress code ήταν κατά τι πιο επίσημο. Ελαφρώς ντροπιασμένη έβγαλα το πουλόβερ-αρκουδοτόμαρο και έμεινα με την πιο μέσα μπλούζα, για μια επίφαση επισημότητας. Όχι πως έδειξε κανείς να ενοχλείται – βρισκόμαστε στη χώρα της ανεκτικότητας. Πρέπει να είμαστε καμιά τριανταριά νοματαίοι, λίγοι Νορβηγοί και πολλοί Έλληνες, κάτι σαν οικογενειακή συγκέντρωση. Εξάλλου, ο ελληνικός πληθυσμός τότε στο Όσλο αριθμούσε κοντά 250 άτομα όλα κι όλα και ήταν εργάσιμη μέρα. Ο κόσμος μιλούσε χαμηλόφωνα και υπήρχε μια διάχυτη φιλική, συντροφική ατμόσφαιρα. Η τελετή ήταν σύντομη και σεμνή, χωρίς πολλές φανφάρες, επηρεασμένη από το λιτό σκανδιναβικό πνεύμα. Στο τέλος τραγουδήσαμε τον ελληνικό Εθνικό ύμνο. Κι εκεί, για πρώτη φορά στην ενήλικη ζωή μου, ένιωσα να υγραίνονται τα μάτια μου από συγκίνηση και υπερήφανη χαρά που ανήκω σε αυτό το έθνος των κοντών, μαυριδερών και ενίοτε πολυμήχανων ανθρώπων. Νομίζω το λένε και πατριωτική υπερηφάνεια – μια λέξη που έχει φτάσει να σημαίνει άλα αντί άλλων. Αισθήματα που είχαν ξεθυμάνει στα όρια της αδιαφορίας μέσα στα 12 χρόνια σχολικής εκπαίδευσης. Στα χρόνια αυτά είχαν χωρέσει πολλές γιορτές εθνικών επετείων με ποιήματα, σκετσάκια, δάφνινα στεφάνια γύρω από χάρτινα πορτρέτα φουστανελοφόρων ηρώων, φωτοτυπίες από σημαίες που ευλαβικά γέμιζα με μπλε παστέλ τα τέσσερα τετράγωνα γύρω από το σταυρό ή τις πέντε θαλασσιές λωρίδες (πάντα μπερδευόμουν αν είναι πέντε θαλασσιές – τέσσερεις άσπρες ή τέσσερεις θαλασσιές – πέντε άσπρες). Όμως ποτέ δεν μπόρεσα να συνδέσω στο παιδικό και αργότερα εφηβικό μυαλό μου το κλέος της ελληνικής επανάστασης με το σημερινό εθνικό κράτος και το σημερινό γίγνεσθαι. Μας μιλούσαν πιο πολύ για τη γενναιότητα και την αυτοθυσία των αρματολών και κλεφτών (που βεβαίως ήταν αληθινή) και πολύ λιγότερο για τα πρόσωπα που προσπάθησαν να οργανώσουν το σύγχρονο ελληνικό κράτος και που κάποια απ’ αυτά τα έφαγε το μαύρο σκοτάδι (βλέπε Καποδίστριας, Υψηλάντης). Όλοι οι προβολείς στραμμένοι στο δράμα και το μπαμ-μπουμ δηλαδή και στο ότι θα είχαμε επιτέλους σύνταγμα, ευνομούμενο κράτος, θα ξαναγινόμαστε πολίτες και όχι πια υπόδουλοι.

norwegian_parade

Δύο μήνες μετά, με την άνοιξη δειλά-δειλά να μπαίνει στις 17 Μαΐου γιορτάσαμε την εθνική γιορτή των Νορβηγών. Το κέντρο της πρωτεύουσας ήταν ένα πολύχρωμο πανηγύρι, ένα πλήθος άτυπων παρελάσεων στο οποίο συμμετείχε όλος ο κόσμος φορώντας σε μεγάλο ποσοστό παραδοσιακές φορεσιές ή απλώς τα χρώματα της σημαίας (κόκκινο-μπλε-άσπρο). Συνυπήρχαν παρελάσεις κυρίως παιδιών κάθε ηλικίας, από το νηπιαγωγείο μέχρι το πανεπιστήμιο, παρελάσεις συλλόγων, τοπικών χορωδιών. Πολλή μουσική από πολλές μπάντες, πολλές σημαίες, πολλές οικογένειες και παρέες. Και πολλά χαμόγελα. Όλοι χωράνε. Ο κόσμος τραγουδάει δυνατά, κάποιοι χορεύουν σε σταυροδρόμια και πλατείες. Λείπει παντελώς το στρατιωτικό στοιχείο.

xoroi_25_march

Από τότε μου γεννήθηκε η σκέψη γιατί να μην το κάνουμε κι εμείς έτσι; Δημοτική μουσική και οι δικοί μας κυκλωτικοί χοροί συναδέλφωσης του ανάδελφου έθνους μας. Χωρίς στρατιωτική παρέλαση (λέμε τώρα). Πολλά καυστικά σχόλια γράφονται και ακούγονται αυτές τις μέρες για τις αλλαγές που θα γίνουν από την κυβέρνηση στο φετινό εορτασμό της 25ης Μαρτίου. Θα γίνει πρώτα η στρατιωτική παρέλαση και μετά οι μουσικές και οι χοροί. Ένα τουρλού δηλαδή… και τα στρατά και τα κλαρίνα μαζί. Ας είναι. Εμένα μου φαίνεται μια θετική κίνηση που μας θυμίζει ποιοι είμαστε και θυμίζει και στους όποιους «άλλους» ότι έχουμε και εθνική ταυτότητα. Εγώ έμαθα όσους δημοτικούς χορούς γνωρίζω από το σχολείο και δεν τους αγάπησα όσο τους αξίζει. Στο σπίτι μας χορεύανε μόνο ευρωπαϊκά. Ο ήχος του κλαρίνου μου φαίνεται οξύς όμως με τα χρόνια ανακαλύπτω ότι αμβλύνεται και ακούγεται πολύ πιο όμορφα έξω στο ύπαιθρο, στο φυσικό του χώρο δηλαδή, στην πλατεία ενός χωριού ή γιατί όχι στους δρόμους της Αθήνας την ημέρα της εθνικής μας γιορτής, της δικής μας Indepedence Day. Αν βρεθούμε λοιπόν αργότερα σήμερα στην παρέλαση ας τείνουμε τα χέρια στους διπλανούς μας αγνώστους για να χορέψουμε. Ας πούμε ναι σε μια θετική κίνηση ανάμεσα σε πολλά φάουλ που γίνονται αυτήν την περίοδο.

Χρόνια μας πολλά!

 

Συνεχίστε την ανάγνωση

Τι κάνεις με το χρόνο σου;

Την τελευταία εβδομάδα τρέχω και δεν φτάνω επειδή μαζεύτηκαν πολλά πράγματα που πρέπει οπωσδήποτε να γίνουν ΤΩΡΑ. Γιατί όμως; Η λέξη αναβλητικότητα σου λέει τίποτα; Για μένα είναι ένας ιός που με προσβάλλει μερικές φορές το χρόνο.

Βρίσκω ότι δεν υπάρχει σχήμα που να αποδίδει πιο ξεκάθαρα τον τρόπο που διαχειριζόμαστε τον χρόνο μας από τον πίνακα διαχείρισης χρόνου του Stephen R. Covey. Εκεί το σημαντικό, το ασήμαντο, το επείγον και το μη επείγον φτιάχνουν τέσσερις συνδυασμούς, σαν 4 τέσσερα συρόμενα συρτάρια απ’ όπου διαλέγεις… και παίρνεις.

stephen_covey_matrixΠροσπαθείς να διαχειριστείς έναν δυσαρεστημένο πελάτη; Επισκευάζεις ένα χαλασμένο μηχάνημα; Μπήκες στο νοσοκομείο για εγχείριση σκωληκοειδίτιδας; Ξενυχτάς πολλές μέρες στη σειρά για να τηρήσεις την προθεσμία ενός πρότζεκτ; Φροντίζεις ένα παιδί που κλαίει επειδή έπεσε και χτύπησε; Τότε είσαι στο τεταρτημόριο I, ένα συρτάρι με σημαντικές και επείγουσες δραστηριότητες. Είναι εδώ που χρησιμοποιείς όλη την εμπειρία και την κριτική σου ικανότητα για να αντιμετωπίσεις αυτά που σου φέρνει η ζωή στο εδώ και τώρα.

Ψάχνεις τρόπους να ενισχύσεις την αυτοεκτίμηση της κόρης ή του γιου σου που περνάει δύσκολα; Προετοιμάζεσαι για ένα σημαίνον ραντεβού ή μια σημαντική επαγγελματική παρουσίαση; Αφιερώνεις χρόνο και τείνεις ευήκοον ους για να χτίσεις μια στέρεη συντροφική σχέση; Διαβάζεις βιβλία για να ανοίξεις τους ορίζοντες του νου και της καρδιάς σου; Πηγαίνεις σε σεμινάρια για να καλλιεργήσεις νέες δεξιότητες; Βρίσκεσαι στο τεταρτημόριο II, ένα συρτάρι γεμάτο σημαντικές αλλά όχι επείγουσες δράσεις. Εδώ σχεδιάζεις, προετοιμάζεσαι, προλαμβάνεις. Εδώ βρίσκεται το Α και το Ω της ποιότητας ζωής σου. Όσο περισσότερο χρόνο αφιερώσεις εδώ, τόσο περισσότερο ακονίζεις τις ικανότητές σου να ΚΑΝΕΙΣ πράγματα πιο αποτελεσματικά. Εδώ σχεδιάζεις τα μικρά και τα μεγάλα της ζωής, προετοιμάζεις τον εαυτό σου και τα παιδιά σου για τις προκλήσεις που καταφτάνουν συνέχεια. Αν αγνοήσεις τη σημασία του II λόγω αναβλητικότητας ή έλλειψης σχεδιασμού και προνοητικότητας τότε κατρακυλάς πίσω στο I όπως όταν έπεφτες από το κεφάλι στην ουρά του φιδιού στο επιτραπέζιο φιδάκι όταν ήσουν παιδί. Αποτέλεσμα; Άγχος, εξουθένωση, όλο και μεγαλύτερες κρίσεις. Αντιθέτως, όσο περισσότερο χρόνο επενδύεις στο II τόσο περισσότερο γίνεσαι κύριος του εαυτού σου και της ζωής σου και τόσο μικραίνει ο χρόνος που πρέπει να αφιερώσεις στο I.

plant
Πώς ξεχωρίζουμε όμως αν το επείγον που μας καλεί είναι ή δεν είναι σημαντικό; Μια αποτελεσματική μέθοδος είναι να αναζητήσουμε αν η επείγουσα δράση που αναλάβαμε οδήγησε σε σημαντικό ή όχι αποτέλεσμα.

Διακόπτεις την εργασία σου για να τηλεφωνήσεις σε εκείνον τον φίλο που του χάλασε το ίντερνετ και πρέπει να μάθει ΤΩΡΑ το δελτίο καιρού; Αφήνεις ό,τι κάνεις για να υποδεχτείς τους απρόσκλητους επισκέπτες που έφτασαν από το πουθενά; Τότε βρίσκεσαι στο τεταρτημόριο III των ασήμαντων αλλά επειγόντων δράσεων. Εδώ βρίσκονται όλα όσα ροκανίζουν το χρόνο μας γιατί ξεφυτρώνουν τσουπ, στα ξαφνικά και πρέπει να γίνουν εδώ και τώρα! Ο τρόπος με τον οποίο κραυγάζουν τους δίνει μια επίφαση σημαντικού χωρίς πραγματικά να είναι. Πρόκειται για μία πλάνη λοιπόν. Εδώ καλούμαστε συνήθως να αναλάβουμε δράση για να ικανοποιήσουμε τις προτεραιότητες και τις προσδοκίες άλλων ανθρώπων.

Την αράζεις ατέλειωτες ώρες στον καναπέ μπροστά στην τηλεόραση; Χαζεύεις ατέλειωτα στο Facebook ή τις σελίδες κουτσομπολίστικων περιοδικών (δεν σου κάνω κριτική, όλοι περνάμε τέτοιες περιόδους); Βρίσκεσαι στο τεταρτημόριο του μη σημαντικού και μη επείγοντος, το βασίλειο του χαμένου χρόνου. Εδώ ερχόμαστε όλοι για παρηγοριά όταν έχουμε εξουθενωθεί τρέχοντας να προλάβουμε τα επείγοντα των I, III. Είναι το μέρος πολλών δημοφιλών αλλά άχρηστων δραστηριοτήτων που μας βοηθούν ψευδώς να δραπετεύσουμε από το άγχος και την πίεση της καθημερινότητας. Δεν είναι αληθινή ψυχαγωγία όπως π.χ. μια βόλτα στο βουνό που θα μας πρόσφερε εκτόνωση, γαλήνη, όμορφες εικόνες.

Συμπεράσματα: Στο τεταρτημόριο I συνήθως μας πετάει η ζωή να κολυμπήσουμε χωρίς να μας ρωτήσει. Εκεί απλώς δίνουμε τον καλύτερο εαυτό μας. Στα II, III και IV όμως έχουμε εμείς την επιλογή πόσο χρόνο θα αφιερώσουμε. Για καλύτερη ποιότητα ζωής και αποτελεσματικότητα σε ό,τι καταπιάνεστε, ποντάρετε στο II. Εκτύπωσε ή ζωγράφισε το παραπάνω πινακάκι για να το έχεις  μέσα στην ατζέντα σου τις δύσκολες μέρες. Όταν ξεφεύγεις, βοηθάει στην επαναφορά.

Ελεύθερη διασκευή αποσπάσματος από το First Things First Every Day του Stephen R. Covey.

Συνεχίστε την ανάγνωση

Τι θα γίνει, θα κοιμηθούμε απόψε

Πάρτι κοριτσιών στο εφηβικό δωμάτιο ή πάρτι νευροδιαβιβαστών στον εγκέφαλο; Και τα δύο στην παράσταση «Τι θα γίνει, θα κοιμηθούμε απόψε;» του Πέτρου Αλατζά και Αναστάσιου Μπονάκη. Μια κωμωδία για τη φυσιολογία του ύπνου, για το τι συμβαίνει από την ώρα που το σώμα κουράζεται και το κεφάλι ακουμπάει στο μαξιλάρι μέχρι τη στιγμή που ξυπνάμε το άλλο πρωί χορτάτοι ή όχι από ύπνο και όνειρα. Μια παράσταση για εφηβικό και ενήλικο κοινό που επιθυμεί να διδάξει και δεν το κρύβει, που μας μαθαίνει με χιούμορ και φρέσκους διαλόγους χωρίς να προδίδει την επιστημονική πληροφορία που μεταφέρει.

afisa-alterapars

Το σκηνικό είναι λιτό και λειτουργικό, να μπορεί να μεταφερθεί και εκτός θεάτρου αν χρειαστεί. Τα παπλώματα σε πρώτο πλάνο δηλώνουν ξεκάθαρα πως εδώ ήρθαμε για να μάθουμε πώς κοιμούνται. Μεταφερόμαστε στο high-tech (ταμπλέτες, λάπτοπ) «αρχηγείο» του εγκεφάλου όπου οι δύο ανταγωνιστές, ο Θάλαμος και ο Υποθάλαμος πρέπει να συνεργαστούν για να βάλουν το σώμα (έφηβη κοπέλα) για ύπνο αφού κατατροπώσουν τους νευροδιαβιβαστές της εγρήγορσης. Η δράση περιλαμβάνει διαμάχες, μηχανορραφίες, έρωτες. Οι ηθοποιοί που υποδύονται τον Θάλαμο και τον Υποθάλαμο φορούν μακό με λογότυπο την αποστολή τους στο σώμα: ο ένας Υπεύθυνος Διανομής των Αισθήσεων, ο άλλος Προϊστάμενος Ύπνου. Το βλέπεις όλη την ώρα της παράστασης μπροστά σου οπότε είναι αδύνατο να το ξεχάσεις! Μου άρεσε ότι στο σύνολο της παράστασης η πληροφορία ήταν τόση ώστε να σε χορτάσει αλλά να μην σε μπουχτίσει. Ο ρυθμός είναι γρήγορος, μικρά βίντεο με δράση παρεμβάλλονται συχνά στο διάλογο των δύο πρωταγωνιστών και η μικρή διάρκεια (60 λεπτά) της παράστασης είναι ιδανική για το νεαρότερο και πιο ανυπόμονο κοινό.

Είναι φανερό ότι οι άνθρωποι που έστησαν την παράσταση επένδυσαν χρόνο και ενέργεια στο σενάριο, την έρευνα, το blog http://sleeparteducation.blogspot.gr/ που συνοδεύει την παράσταση και τη συζήτηση που την ακολουθεί. Όπως αποκαλύφθηκε, είναι άνθρωποι με πολυδιάστατες ζωές: ένας χημικός-σκηνοθέτης-ηθοποιός, ένας σεναριογράφος-νευρολόγος-υπνολόγος, ένας ηθοποιός-σκιτσογράφος και μία ηθοποιός-χορογράφος. Στο τέλος του έργου το κοινό μπορεί να παραμείνει (αν θέλει) για ένα μισάωρο και να συζητήσει τις απορίες του περί ύπνου με τον νευρολόγο-υπνολόγο και λέκτορα στην Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ Αναστάσιο Μπονάκη. Μην σας τρομάζουν οι πολλοί του τίτλοι, είναι ένας άνθρωπος προσηνής, με αγάπη για το αντικείμενό του, ικανότητα να επικοινωνεί τις επιστημονικές έννοιες και υπομονή για τις ατελείωτες ερωτήσεις ημών των αδαών. Έφυγε μόνον όταν ικανοποίησε και το τελευταίο υψωμένο χέρι. Πολλή συζήτηση για τα όνειρα που συμβαίνουν στο στάδιο REM του ύπνου και είναι συνηθέστερα αγχωτικά και εν γένει δυσάρεστα για να μας ακονίσουν, λέει, το ένστικτο της επιβίωσης. Όνειρα ίσον μνήμες επενδυμένες με συναίσθημα… πολύ ποιητικός μου φάνηκε αυτός ο ορισμός.

Το καλύτερο ήταν τα νέα για την αυξητική ορμόνη που αναπλάθει το ανοσοποιητικό σύστημα. Αυτή εκκρίνεται μόνο στον ύπνο μικρών και μεγάλων, στο στάδιο βραδέων κυμάτων. Χωρίς ύπνο, δεν παράγεται αυξητική ορμόνη και χωρίς αυξητική ορμόνη δεν μπορεί να συνεχίσει η ζωή. Όσο μεγαλώνουμε μειώνεται η διάρκεια ύπνου βραδέων κυμάτων και έτσι μειώνεται η παραγωγή αυξητικής ορμόνης. Αποτέλεσμα: Γερνάμε! Αν θέλετε λοιπόν να μην γεράσετε γρήγορα, φρεσκαριστείτε με γενναιόδωρες δόσεις ύπνου καθημερινά. Περάστε και από το θέατρο Altera Pars να δείτε την παράσταση, που δεν θα σας νανουρίσει αλλά θα σας αφυπνίσει και θα σας διασκεδάσει, και μετά θα κοιμάστε καλύτερα!

Στο θέτρο Altera  Pars, Μεγάλου Αλεξάνδρου 123, Κεραμεικός. Τηλέφωνα επικοινωνίας για οργανωμένες παραστάσεις σχολείων 6981 300 104, 210 923 1955.

Το παραπάνω κείμενο δημοσιεύτηκε στο τεύχος 4 της έντυπης έκδοσης του περιοδικού The Machine – Art Press που κυκλοφόρησε το Δεκέμβριο 2014.

Συνεχίστε την ανάγνωση

Δες τη ζωή αλλιώς: Κοιμήσου

Ο ύπνος είναι η πιο υποτιμημένη υγιεινή συνήθεια της ανθρωπότητας λέει ο Δρ Μάικλ Ρόιζεν (επικεφαλής του τμήματος ευεξίας της κλινικής του Κλίβελαντ). Τον τελευταίο χρόνο ο ύπνος μου ή μάλλον η έλλειψη αυτού έχει κατακτήσει κεντρικό ρόλο στη ζωή μου. Οι υποχρεώσεις μου με καλούν να σηκώνομαι στις 6:15 κάθε πρωί. Ανήκω σ’ εκείνο το είδος που χρειάζεται οχτάωρο ύπνου για να νιώσει σωματική και πνευματική ευεξία και, δεδομένου ότι μου είναι δύσκολο να βρίσκομαι στο κρεβάτι από τις 10:15 μμ για να βγει σωστή η αριθμητική, αντιλαμβάνεστε ότι βρίσκομαι σε κατάσταση μόνιμου υποσιτισμού όσον αφορά τον ύπνο. Αποτέλεσμα; Κάθε βράδυ μετά τις εννιά νιώθω να καταρρέω από κούραση και νεύρα. Προσθέστε σ’ αυτό ότι κάποιες φορές λόγω αποκοιμιέμαι εξουθενωμένη στον καναπέ για να ξυπνήσω κατά τις τρεις τη νύχτα, με πιασμένη μέση, ανικανοποίητη από ξεκούραση για να ρίξω στη συνέχεια άλλο ένα μισερό τρίωρο στο κρεβάτι μου…

peirama_ypnou

Όχι αδικαιολόγητα λοιπόν αισθάνθηκα ένα σκιρτηματάκι όταν άκουσα την Αριάννα Χάφινγκτον στην ομιλία της στην Αθήνα να μιλάει για τη σημασία του ύπνου στη ζωή μας και στη συνέχεια ανακάλυψα ολόκληρο κεφάλαιο αφιερωμένο στον ύπνο στο βιβλίο της Δες τη ζωή αλλιώς (Thrive). Ευθύς αμέσως αποφάσισα να δοκιμάσω το πείραμα που περιέγραφε η Αριάννα. Δηλαδή, να κοιμάμαι μισή ώρα νωρίτερα από το συνηθισμένο κάθε βράδυ, και μόνο στο κρεβάτι μου (τέρμα οι καναπέδες!). Εντάξει το οχτάωρο και πάλι δεν θα το έπιανα όμως θα ήταν μια αλλαγή (μισή ώρα την ημέρα μας κάνει δεκαπέντε ώρες παραπάνω το μήνα). Καταρχήν, η ίδια η προσπάθεια ήταν μια σουρεαλιστική και συναρπαστική εμπειρία. Είχα ρυθμίσει το ξυπνητήρι του κινητού μου να χτυπάει κάθε βράδυ δεκαπέντε λεπτά πριν την ώρα του «ραντεβού» μου με τον ύπνο. Μόλις το άκουγα άφηνα ό,τι έκανα εκείνη τη στιγμή και πήγαινα να βουρτσίσω τα δόντια μου, να ασφαλίσω πόρτες και παράθυρα, και ό,τι άλλο κάνει ένας συνηθισμένος άνθρωπος πριν ξαπλώσει στο κρεβάτι του για βράδυ. Αν με έβλεπε κάποιος πώς έτρεχα για να προλάβω το «ραντεβού» μου θα γελούσε. Δεν ήταν και τόσο απλό τελικά. Άσε που έχουμε και κοινωνικές υποχρεώσεις. Σημειωτέον, ήταν Δεκέμβριος και το εθιμοτυπικό ξενύχτι της Πρωτοχρονιάς ήταν δεδομένο (αυτό μου το επέτρεψα). Τι γίνεται όμως γενικότερα όταν σε καλούν κάπου κι εσύ έχεις ραντεβού με τον Μορφέα; Πόσες τέτοιες ατασθαλίες μπορείς να επιτρέψεις στον εαυτό σου; Η περίφημη αντίφαση ανάμεσα στο βιολογικό μας ρολόι και το ρολόι που απαιτεί το κοινωνικό μας σύστημα, όπως αντιγράφω από το βιβλίο. Η λειτουργία αφύπνισης (για τον ύπνο) συνέχισε να κουδουνίζει στο κινητό μου και στις βραδινές μου εξόδους για να μου υπενθυμίζει την έλλειψη συμμόρφωσης με το βιολογικό μου ρολόι και συγχρόνως να μου χαρίσει τον τίτλο της εκκεντρικής της παρέας.

Έχει ενδιαφέρον να σκεφτείτε πόσο χάνουμε από τις επιδόσεις μας όταν δεν κοιμόμαστε αρκετά. Η συστηματική έλλειψη ύπνου παράγει εξουθενωμένους ανθρώπους που είναι λιγότερο ικανοί να προβλέψουν κινδύνους ή να αδράξουν ευκαιρίες. Ακόμα και οι διεθνείς διαπραγματεύσεις, λέει, θα μπορούσαν να παράγουν διαφορετικά αποτελέσματα αν οι συμμετέχοντες δεν υποβάλλονταν σε πολύωρη στέρηση ύπνου. Προσωπικά, αρνούμαι πλέον να πάρω σημαντικές αποφάσεις όταν είμαι πολύ κουρασμένη-νυσταγμένη.

Πίσω στο πείραμά μας τώρα. Ποιο ήταν το τελικό ποσοστό επιτυχίας για τη γράφουσα; 64% παρακαλώ με όλους τους πειρασμούς στα πόδια μου. Και ναι, στη διάρκεια αυτού του μήνα είδα την ενέργειά μου και τη θετική μου διάθεση απέναντι στη ζωή να αυξάνονται και την όψη μου να δείχνει πιο φρέσκια. Και επειδή στη συνέχεια ολίσθησα στις παλιές κακές μου συνήθειες, ετοιμάζομαι για δεύτερο γύρο. Ενδιαφέρεται κανείς;

Συνεχίστε την ανάγνωση