Σήμερα είμαι σε διάθεση ρομαντική αλλά και δυναμική μαζί. Ο Σεπτέμβρης είναι πάντα η εποχή για νέα ξεκινήματα. Είναι η εποχή που αναλαμβάνεις καινούρια εργασιακά πρότζεκτ. Που γράφεις τα παιδιά στο σχολείο. Που υπόσχεσαι στον εαυτό σου ότι θα χάσεις 5 κιλά, θα ξαραχνιάσεις την αποθήκη, θα πλένεις το αυτοκίνητο κάθε δεύτερη Κυριακή. Και που αν είσαι ελεύθερος/η και αδέσμευτος/η (από αυτούς δηλαδή που γουστάρουν να δεσμευτούν και να αφοσιωθούν) παίρνεις βαθιά εισπνοή και αρχίζεις να φαντασιώνεσαι εκ νέου αυτόν/αυτήν που θα πιαστεί από το βλέμμα σου και θα καθυστερήσει εκεί, που θα συνταράξει το μυαλό και το κορμί σου, που θα επιθυμήσει να συμπορευτεί μαζί σου. Ο έρωτας παραμένει πάντα το ζητούμενο. Πριν λοιπόν ξαναβγείτε στο κυνήγι ή την αναζήτηση (όπως το βιώνει ο καθείς) και σας χτυπήσουν αλύπητα τα βέλη, δείτε τις προτροπές του πάντα χαμηλών τόνων [ilink url=”http://zenhabits.net/love/”]Leo Barbuta[/ilink] που γράφει με τον δικό του απέριττο τρόπο αυτά που θα ήθελα κι εγώ να μου πω:

Το στάδιο της ζωής μας στο οποίο «αναζητούμε τον έρωτα» είναι σίγουρα μια δοκιμασία και πρέπει να ομολογήσω ότι δεν είμαι κανένας εξπέρ στο θέμα των ραντεβού. Στάθηκα τυχερός με την Εύα επειδή τη βρήκα μάλλον εύκολα και κατάφερα με κάποιον τρόπο να την πείσω ότι άξιζε τον κόπο να βγει μαζί μου. Πρέπει να έχει να κάνει με την εκτυφλωτική ομορφιά μου.

Δεν έχω και πολλές συμβουλές να δώσω στο θέμα των ραντεβού, ωστόσο υπάρχει κάτι που έμαθα εκ πείρας: πρώτα πρέπει να προετοιμάσεις τον εαυτό σου.

Το πράγμα έχει ως εξής: βγάζεις τον εαυτό σου στο «σεργιάνι» εκεί έξω αλλά δεν ξέρεις αν θα βρεις κάποιον σύντομα ή ποιος θα είναι αυτός που θα βρεις. Είναι άγνωστο, είναι έξω από τον έλεγχό σου και είναι αβέβαιο. Αυτά είναι δύσκολα πράγματα, και αν έχεις στο μυαλό σου το ιδανικό κάποιου ωραίου πρίγκιπα ή κάποιας πριγκίπισσας που θα σε ξετρελάνει και που θα έρθει να πέσει στην αγκαλιά σου, όχι μόνο θα απογοητευτείς οικτρά μα θα είσαι και απροετοίμαστος όταν κάποιος πραγματικά καλός/ καλή εμφανιστεί.

Οπότε έσω έτοιμος.

Τι σημαίνει αυτό; Να σου πω τι προτείνω:

• Κάνε εξάσκηση στην αβεβαιότητα. Δεν υπάρχει εγγύηση για τίποτα και ειλικρινά δεν θα είχε καθόλου γούστο αν υπήρχαν εγγυήσεις. Είναι άγνωστο αν θα βρεις κάποιον να βγεις ραντεβού μαζί του και είναι επίσης άγνωστο αν το άτομο με το οποίο ξεκίνησες να βγαίνεις είναι το κατάλληλο για σένα. Οπότε προετοιμάσου με το να γίνεις καλός στην αβεβαιότητα, κάνοντας εξάσκηση στην αβεβαιότητα. Κάνε πράγματα με αβέβαιη έκβαση, όπως το να ξεκινήσεις μια επιχείρηση, να ταξιδέψεις φτηνά χωρίς προκαθορισμένα σχέδια ή να βάλεις στόχο το να μιλάς σε αγνώστους κάθε μέρα. Θα βελτιωθείς πολύ με τη συνεχή πρακτική.
• Άφησε κατά μέρος τις ιδέες περί ιδανικού συντρόφου. Πιθανότατα έχεις μια εικόνα του ιδανικού συντρόφου που ψάχνεις – γνωρίζω ανθρώπους που έχουν φτιάξει έναν κατάλογο με όλα τα ιδεώδη χαρακτηριστικά ενός άντρα ή τη λίστα της «ιδανικής γυναίκας» που γράφει όλες τις λεπτομέρειες της εμφάνισής της και τα πράγματα στα οποία θα είναι καλή. Αν κάνεις κάτι τέτοιο, βοήθειά σου. Απλώς δυσκολεύεις τον εαυτό σου αν χρειάζεσαι να βρεις το τέλειο ταίρι που όχι μόνο θα ανταποκρίνεται σε όλα αυτά τα ιδανικά αλλά επιπλέον θα του αρέσεις και θα έχετε σωστή χημεία. Αντ’ αυτού, άφησε κατά μέρος τις ιδέες περί ιδανικού συντρόφου και γίνε ανοιχτός σε ό,τι παρουσιαστεί. Επένδυσε στην περιέργεια αντί για τη βεβαιότητα.
• Αυτονομήσου συναισθηματικά. Αντί να ελπίζεις ότι κάποιος άλλος θα εμφανιστεί και θα ικανοποιήσει όλες τις συναισθηματικές σου ανάγκες, μάθε να φροντίζεις εσύ τον εαυτό σου. Δεν σου χρειάζεται τίποτα περισσότερο από αυτό που ήδη έχεις, εκεί που βρίσκεσαι τώρα.
• Κάνε ενδιαφέροντα πράγματα. Εξερεύνησε τον κόσμο. Ξεκίνησε κάτι συναρπαστικό. Δοκίμασε περιπέτειες. Μάθε νέες δεξιότητες και γλώσσες. Φτιάξε πράγματα. Γράψε πράγματα. Κάνε πράγματα που είναι διαφορετικά από τα συνηθισμένα. Προκάλεσε τον εαυτό σου. Τρόμαξε τον εαυτό σου. Όχι μόνον θα γίνεις πιο ενδιαφέρων άνθρωπος, αλλά και θα διασκεδάσεις, θα γίνεις καλύτερος στην αυτάρκεια και στην αβεβαιότητα και θα έχεις μερικές ωραίες ιστορίες να διηγηθείς στο μελλοντικό σου ταίρι.
• Φρόντισε την υγεία σου και τα οικονομικά σου. Ποιος θέλει να βγαίνει με ένα αποτυχημένο; Ούτε εσύ ούτε και το μελλοντικό σου ταίρι. Οπότε άρχισε να ασκείσαι για να είσαι σε φόρμα. Άρχισε να αποταμιεύεις και να επενδύεις τα χρήματά σου και να ξεπληρώνεις τα χρέη σου. Γίνε ακαταμάχητος.

Και καλή χρονιά σχολιαρούδια!

Αγαπώ την Τήνο. Είναι το νησί μου. Αγαπώ το ξερό τοπίο με τις αναβαθμίδες, τις αγελάδες και τους γαϊδάρους, τα σπίτια με τα βόλτα και τις πόρτες που ανοίγουν και μισές, μόνο το πάνω μέρος, τα δυτικότροπα καμπαναριά και τα οικόσημα που ξεφυτρώνουν μεριές-μεριές για να θυμίζουν ότι από εδώ πέρασαν οι Φράγκοι. Εδώ γεννήθηκε και έζησε σαν παιδί η γιαγιά μου.

Αγάπησα Τα κατορθώματα της Ρόζας Δελλατόλα, υπόθεση Laurus, το βιβλίο για παιδιά και εφήβους που έγραψε η Λώρη Κέζα. Η Ρόζα είναι ένα κορίτσι δεκατριών χρονών που ζει στα Λουτρά της σύγχρονης Τήνου μαζί με τους γονείς και τον αδελφό της. Κατά βάση είναι Αθηναίοι που μετακόμισαν στο σπίτι των παππούδων στο πνεύμα της εποχής «επιστροφή στην απλότητα». Ο πατέρας της ανοίγει στο χωριό ένα γραφείο τελετών. Μέσα από τη ροή των γεγονότων η Ρόζα βρίσκεται να φοιτά μοναδική μαθήτρια στη Σχολή Ουρσουλινών που βρίσκεται στο χωριό και φιλοξενεί πλέον μόνον τρεις μοναχές. Η Ρόζα θα έρθει αντιμέτωπη με μεγάλα και παράνομα συμφέροντα.

Απόλαυσα την εναλλακτική παρουσίαση που έγινε στο φυσικό χώρο της δράσης του βιβλίου, τη Σχολή Ουρσουλινών στα Λουτρά της Τήνου. Τη Σχολή την ήξερα, την είχα επισκεφθεί ως μουσειακό χώρο μαζί με φίλους και φιλοξενούμενους στο παρελθόν. Είναι ένα σχολείο-οικοτροφείο που ιδρύθηκε από τις Ουρσουλίνες καλόγριες το 1862, με θέατρο και ατελιέ ζωγραφικής, με κοιτώνες και τραπεζαρία, με τσαγκαράδικο και ιατρείο και βέβαια με αίθουσες διδασκαλίας, και όλα τα αντικείμενα του παλιού καιρού στη θέση τους, κοντολογής ένας χώρος για ρομαντικούς περιηγητές και ιδανικούς φαντασιόπληκτους. Η παρουσίαση έγινε στη «γκαλερί», την ισόγεια ψηλοτάβανη αίθουσα, με τζαμαρίες και πλακάκια με γεωμετρικά σχέδια στο δάπεδο, όπου έκαναν το διάλειμμά τους οι μαθήτριες δημοτικού και γυμνασίου τους χειμερινούς μήνες. Είμαστε καμιά διακοσαριά άτομα, ίσως και παραπάνω, αναπάντεχα υψηλό νούμερο για μια ομιλία ένα ζεστό καλοκαιρινό απόγευμα. Επιστρατεύθηκαν βεντάλιες και κάθε λογής αυτοσχέδια ριπίδια. Η συγγραφέας μίλησε ελάχιστα η ίδια για το βιβλίο της, ίσως ένιωσε ότι τα είχε πει όλα η Ρόζα που είναι σπιρτόζα και ανοίγει όλες τις πόρτες του νησιού με το λαμάκι της και με το λεπτό και ανθρώπινο χιούμορ της.

Την παράσταση έκλεψε ο πατέρας Μάρκος Φώσκολος, με στέρεες γνώσεις στην ιστορία και τη λαογραφία του νησιού. Ο πατέρας Μάρκος, σπιρτόζος και αυτός όπως η Ρόζα, καθολικός ιερέας με λαϊκά ενδύματα, μας μίλησε πολύ παραστατικά για την ίδρυση του τάγματος των Ουρσουλινών, για το ξεκίνημα της Σχολής τους στην Τήνο, για το πώς μετέφεραν στο νησί τα υλικά για το χτίσιμο του σχολείου γαλλικά πολεμικά πλοία, για τον ρόλο του σχολείου στην εκπαιδευτική πρωτοπορία και την κοινωνική ζωή του τόπου, για τις Αγγελίνες, τις Ουρσουλίνες μοναχές που επέλεξαν να ζουν εκτός μονής στα σπίτια τους στα γύρω χωριά. Guest star στην ομιλία του οι τηνιακές αγελάδες οι οποίες ήταν λέει μικρόσωμες, λιτοδίαιτες, ανθεκτικές στις αρρώστιες και στις κακουχίες, όργωναν αδιαμαρτύρητα το χωράφι, πρόσφεραν το γάλα τους και το κρέας τους που ήταν ξακουστό για δεκαετίες στην κρεαταγορά των Αθηνών ως τηνιακό μοσχάρι . Η μονή των Ουρσουλινών όφειλε την αυτάρκειά της στο ότι είχε δικές της αγελάδες και δικούς της φούρνους για να ψήνει ψωμί. Εξάλλου ο κτηνίατρος Τζώρτζης Μαρκουΐζος που εξετάζει τα ζώα της μονής παίζει καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη της πλοκής του βιβλίου!

Στο τέλος της εκδήλωσης ο λόγος δόθηκε σε παλαιές μαθήτριες-απόφοιτες της Σχολής, κορίτσια «καλών» οικογενειών από όλη την Ελλάδα που καμάρωναν και τότε και τώρα για το απολυτήριο των Ουρσουλινών, ήταν λέει η προίκα τους . Καλοστεκούμενες ηλικιωμένες όπως η κυρία Ορσαλία που ήταν μαθήτρια το 1946 σηκώθηκαν όρθιες και με βλέμμα που σπίθιζε μας διακτίνισαν για λίγο στις ημέρες τους στη Σχολή που είχαν πολλή μουσική και ζωγραφική και στις νύχτες τους εκεί που είχαν μαξιλαριές στους κοιτώνες μέχρι να φανεί στην πόρτα η υπεύθυνη καλόγρια με το γαλάζιο βέλο.

Το σπουδαίο νέο που έμαθα είναι ότι ένα κομμάτι της Σχολής επαναλειτουργεί φιλοξενώντας το δημόσιο δημοτικό σχολείο του δήμου Τήνου. Γι’ αυτό και το καινουργές ειδικό δάπεδο στο προαύλιο, για να πέφτουν στα μαλακά τα παιδιά.

Με αυτά και μ΄εκείνα νύχτωσε στα Λουτρά. Λώρη σ’ ευχαριστώ για την πρωτότυπη ιστορία και την ωραία βραδιά. Τήνιοι και Αθηναίοι περιμένουμε να μάθουμε και άλλα κατορθώματα της Ρόζας Δελλατόλα.

Υ.Γ. Όσοι θέλετε να πάρετε μια γεύση του βιβλίου μπορείτε να διαβάσετε ένα μικρό διήγημα με πρωταγωνίστρια τη Ρόζα [ilink url=”http://www.protagon.gr/?i=protagon.el.article&id=35057″]εδώ[/ilink].

Μέσα από τη λέσχη μου δόθηκε η ευκαιρία να διαβάσω για πρώτη φορά Βιρτζίνια Γουλφ. Αισθάνομαι πως δεν έχω τα εφόδια για να κρίνω τον ιδιαίτερο τρόπο γραφής της, το stream of consciousness (συνειδησιακή ροή ή εσωτερικός μονόλογος). Ωστόσο, διαβάζοντας την Κυρία Νταλογουέι μου γεννήθηκαν συναισθήματα και σκέψεις που θέλω να μοιραστώ. Σαν ανάγνωσμα με συνεπήρε, χάθηκα μέσα στο «ρεύμα» των συνειρμών μιας ευαίσθητης ψυχής που παρατηρεί τους ανθρώπους της ζωής της άλλοτε με στοχασμό, άλλοτε με λεπτή ειρωνεία μα κυρίως με τρυφερότητα. Το μυθιστόρημα περιγράφει μια ημέρα από τη ζωή της μεγαλοαστής Κλαρίσα Νταλογουέι στα περίχωρα του Λονδίνου, το καλοκαίρι του 1923. Ο χρόνος διαστέλλεται για να απλωθεί στις 264 σελίδες του βιβλίου ενώ οι κτύποι του Μπιγκ Μπεν μας υπενθυμίζουν κάθε τόσο την παρουσία του. Χαριτωμένη λεπτομέρεια ότι αναφέρεται στη θερινή ώρα χαρακτηρίζοντάς την νεωτερισμό.

Η Κυρία Νταλογουέι μιλάει για όλα, για τη ζωή και το θάνατο, για τον έρωτα, για τις σχέσεις ανδρών και γυναικών, για την ψυχική ασθένεια και τη βάναυση αντιμετώπισή της στις αρχές του 20ού αιώνα, για τη βασιλεία στην Αγγλία και την τυφλή υποταγή σε αυτήν και η λίστα δεν έχει τέλος.

Ένιωσα τη συγγραφέα να μου κλείνει το μάτι με χιούμορ στην επιλογή ονομάτων χαρακτήρων: η δεσποινίς Κίλμαν (Killman – αυτή που σκοτώνει τους άνδρες), καθηγήτρια της Ιστορίας με την οποία συνδέεται στενά με σχέση ερωτική, ομοφυλοφιλική, η κόρη της Κλαρίσα, η 17χρονη Ελίζαμπεθ και η λαίδη Λάβτζοϊ (Lovejoy – αυτή που αγαπά τη χαρά), ανέμελη κυρία της καλής κοινωνίας.

Είχα διαβάσει αρκετά στο παρελθόν για τη ζωή της Γουλφ, μα τώρα που άκουσα ακόμα περισσότερα για την ψυχική της ανισορροπία, τη σεξουαλικότητα και την αυτοκτονία της αυθόρμητα σκέφτηκα μια άλλη γυναίκα συγγραφέα Ελληνίδα, που έζησε ακριβώς την ίδια εποχή με τη Βιρτζίνια. Η δική μας Πηνελόπη Δέλτα δεν επινόησε κάποιο νέο στυλ γραφής όπως η Γουλφ, ωστόσο, στα παιδικά βιβλία που έγραψε χρησιμοποίησε την δημοτική γλώσσα, γεγονός που ισοδυναμούσε τότε με κοινωνική επανάσταση. Και οι δύο τους μεγάλωσαν σε ένα μεγαλοαστικό οικογενειακό περιβάλλον που συνδύαζε την αυστηρή βικτωριανή ηθική με την προοδευτική διανόηση, όπου η μόρφωση των κοριτσιών ερχόταν σε δεύτερη μοίρα, και οι δυο τους είχαν δεσποτικούς πατεράδες, είχαν κλονισμένη ψυχική υγεία (η Βιρτζίνια Γουλφ από διπολική διαταραχή και η Πηνελόπη Δέλτα από κατάθλιψη) και αποπειράθηκαν να αυτοκτονήσουν κάμποσες φορές κατά τη διάρκεια της ζωής τους, έζησαν γάμους λειψούς από μία άποψη, αφού η Γουλφ, έχοντας κακοποιηθεί σεξουαλικά από τους ετεροθαλείς αδελφούς της ως παιδί και έφηβη, δεν επιθυμούσε πλέον σεξουαλικά τους άνδρες και η Δέλτα ενέδωσε σε ένα συνοικέσιο που της επιβλήθηκε

Μεγάλη ειρωνεία, το κοινό κίνητρο που της έκανε να θέσουν τέλος στη ζωή τους: την άνοιξη του 1941 η μεν Βιρτζίνια ανησυχούσε για την τύχη που επιφύλασσαν οι Γερμανοί ναζί στον εβραίο σύζυγό της, η δε Πηνελόπη που πέρα από τον ανεκπλήρωτο έρωτά της με τον Ίωνα Δραγούμη ζούσε έναν δια βίου έρωτα με την Ελλάδα, έπεσε σε κατάθλιψη με την εισβολή των Γερμανών στην Αθήνα. Με διαφορά λίγων εβδομάδων αυτοκτονούν, η Βιρτζίνια Γουλφ πνίγεται σε ένα ποτάμι κοντά στο σπίτι της (28 Μαρτίου 1941) ενώ η Πηνελόπη Δέλτα παίρνει δηλητήριο (27 ΑΠριλίου 1941). Βίοι παράλληλοι δύο προικισμένων γυναικών των αρχών του εικοστού αιώνα με ευαίσθητη ψυχοσύνθεση στα όρια της διαταραχής που έζησαν σε διαφορετικές γωνιές της Ευρώπης και δοκίμασαν τη χαρά της συγγραφικής αναγνώρισης όμως δεν απόλαυσαν την απλή χαρά της ύπαρξης.

Ο Ντόριαν Γκρέι είναι νέος της καλής κοινωνίας του Λονδίνου της βικτωριανής εποχής. Κληρονομεί χρήματα και μια εκπληκτική ομορφιά από τη μητέρα του που πεθαίνει πολύ νέα. Το κάλλος συνοδεύεται από μια επίσης γοητευτική προσωπικότητα. Γίνεται η έμπνευση και ο έρωτας του ζωγράφου Μπασίλ Χόλγουορντ ο οποίος του φιλοτεχνεί και το πορτρέτο. Μέσα από τον θαυμασμό του ζωγράφου ο Ντόριαν ανακαλύπτει τη θεϊκότητα της ομορφιάς του και εύχεται να μην τη χάσει ποτέ και η φθορά της νιότης του να συμβαίνει μονάχα στον πίνακα-πορτρέτο του. Όπερ και εγένετο. Παράλληλα ο Ντόριαν γνωρίζει τον φίλο του ζωγράφου Λόρδο Χένρι (alter ego του Όσκαρ Ουάιλντ) που έχει κυνικές και ηδονοθηρικές απόψεις για τη ζωή και ο νεαρός αφήνεται στην επιρροή του. Ο Λόρδος Χέρι γίνεται μέντορας του Ντόριαν και ο τελευταίος γεύεται χωρίς φραγμούς ηδονές, κραιπάλες, παράνομες ουσίες και οδηγείται σε μια σειρά από ειδεχθείς πράξεις φθάνοντας στον φόνο. Ωστόσο, ο περίγυρός του δεν μαθαίνει τίποτα από αυτά· το αγγελικό πρόσωπο του Ντόριαν δεν μαρτυρά το ηθικό ποιόν του, η σήψη της ψυχής του αποτυπώνεται όλη στο πορτρέτο που σκληραίνει στην όψη, γερνάει, ματώνει.

Τι να πω για ένα έργο που γράφτηκε πριν από εκατόν τόσα χρόνια και με κρατάει ξύπνια το βράδυ μέχρι να το τελειώσω; Όσο ο Ντόριαν περιπλανιόταν από ηδονή σε ηδονή διαφθείροντας ή οδηγώντας στην τρέλα ή τον θάνατο όσους είχαν την ατυχία να γοητευτούν από εκείνον, ως αναγνώστης ζούσα μια διαρκή αγωνία αν τελικά τον τσακώσουν και τον καταδικάσουν για τα κρίματά του. Όμως είναι ένας «κακός» ήρωας, εξαχρειώνει, καταστρέφει, δολοφονεί. Γιατί να αγωνιώ για το άτομό του; Μήπως εντέλει ο Ουάιλντ κατόρθωσε να με κάνει να τον συμπαθήσω; Μήπως χάιδεψε τη μύχια επιθυμία μου να ρουφάω τις χαρές της ζωής χωρίς συνέπειες και χωρίς δεύτερες σκέψεις αν βλάπτω κανέναν άλλον; Ο Όσκαρ Ουάιλντ σαν συγγραφέας σε ταρακουνάει, σε βάζει να αναρωτηθείς για την αξία της ηθικής και τη θέση της στη ζωή μας – μήπως τελικά δεν τη χρειαζόμαστε; Και στο τέλος, αφού αμφισβητήσει όλες τις νόρμες, αποκαθιστά την ηθική τάξη των πραγμάτων οδηγώντας τον πρωταγωνιστή στην αυτοκτονία. Μέσα σε όλα αυτά, οι 297 σελίδες του μυθιστορήματος βρίθουν από ευφυή τσιτάτα του Ουάιλντ για τους ανθρώπους και τη ζωή, από αυτά που συναντάς σε κάθε «γνωμικολόγιο» που σέβεται τον εαυτό του.

Αυτά τα λίγα σε μια πρώτη ανάγνωση, ψίχουλα δηλαδή. Ξέρω πως χωράνε πολλές ακόμα αναγνώσεις. Σε πρώτη φάση νιώθω απλώς ότι διάβασα κάτι συναρπαστικό που πιλατεύει τη σκέψη μου και οξύνει το αναγνωστικό μου αισθητήριο. Νιώθω τυχερή γι’ αυτή τη βουτιά στους κλασσικούς που κάνω στη λέσχη ανάγνωσης. Παίρνω τη δροσιά της βουτιάς και αργότερα, αν το επιθυμήσω, θα καταδυθώ σε μεγαλύτερα βάθη.

Ο μυθικός τίτλος «Ο Εραστής της Λαίδης Τσάτερλι» ηχούσε στ’ αφτιά μου σαν πορνογράφημα όταν ήμουν έφηβη. Στο μεταξύ, παρασύρθηκα από άλλα διαβάσματα για να το ανακαλύψω μόλις τώρα, μέσα από το πρόγραμμα ανάγνωσης της λέσχης μας: Αποκάλυψη! Μια ιστορία που αναβλύζει καθαρό συναίσθημα και υγιή αισθησιασμό, έναν αισθησιασμό «οξύ και φλογερό», που δεν γίνεται πουθενά «ροζ» ούτε «γκρι».

Η Κόνι, όπως αποκαλούν χαϊδευτικά οι οικείοι της τη Λαίδη Τσάτερλι, έχει παντρευτεί τον νεαρό υπολοχαγό Κλίφορντ, γιο βαρονέτου. Αμέσως μετά τον μήνα του μέλιτος ο σύζυγός της τραυματίζεται σοβαρά στον πόλεμο (Α’Παγκόσμιος) και μένει παράλυτος από τη μέση και κάτω και ανίκανος. Μετά από τρία χρόνια συζυγικής αφοσίωσης και σεξουαλικής απραξίας, πρώτα βρίσκει έναν συναισθηματικά αδιάφορο εραστή και στη συνέχεια έλκεται από τον δασοφύλακα που εργάζεται στο κτήμα του άντρα της. Η έλξη είναι αμοιβαία κι εκεί αρχίζει να ξεδιπλώνεται η ερωτική ιστορία.

Συγχρόνως βλέπουμε την πολιτική-κοινωνική τοποθέτηση του συγγραφέα όταν μέσω του δασοφύλακα Μέλορς, ενός άντρα που «ζει μόνος και βυθισμένος στην εσωτερική μοναξιά του» καταφέρεται εναντίον της εκβιομηχάνισης που σκοτώνει την υγεία, τη σεξουαλική ορμή του ανθρώπου και την ομορφιά της φύσης. Το δάσος όπου οι δύο εραστές συναντιούνται είναι μια όαση, ένα απομεινάρι της οργιώδους φύσης μέσα στον κλοιό των ανθρακωρυχείων των Μίντλαντς της Αγγλίας που ξερνούν στάχτη και μολύνουν τον αέρα.

Μέσα σ’ αυτό δάσος ο Ντ. Χ. Λόρενς βάζει τους ήρωές του να ζουν τον έρωτά τους ψυχή τε και σώματι και δεν διστάζει να χρησιμοποιεί όπου δει, με ευθύτητα και αφοπλιστική απλότητα, τα ονόματα που πραγματικά χρησιμοποιούμε για τα γεννητικά όργανα στις ιδιαίτερες συζητήσεις μας, δημιουργώντας έτσι ένα εκρηκτικό …μουνιφέστο – ύμνο στη σεξουαλική ολοκλήρωση. Η Penguin Books που αποτόλμησε την πρώτη μη λογοκριμένη έκδοση το 1960 οδηγήθηκε στα δικαστήρια, όμως τελικώς αθωώθηκε ανοίγοντας νέους δρόμους στην ερωτική λογοτεχνία.

Ο Λόρενς με εντυπωσίασε και με συνεπήρε μέσα στις 485 σελίδες που ήταν εξόχως αισθησιακή παρέα μέσα στις αποκριές. Οι σκέψεις της ηρωίδας, τα ψυχικά της σκαμπανεβάσματα, ο τρόπος που βιώνει την σεξουαλική ολοκλήρωση, με οδηγούσαν συχνά στην ψευδαίσθηση ότι το μυθιστόρημα είχε γραφτεί από γυναίκα και όχι από άντρα συγγραφέα. Με αυτά και με εκείνα φτάσαμε στην Καθαρά Δευτέρα και όπως λέει ο σοφός λαός «την Καθαρά Δευτέρα παίρνουν τα μουνιά αέρα»! Φέτος έμελλε να είναι μέρα υγρή και βροχερή. Μην γκρινιάζετε, δείτε τη σαν προμήνυμα μιας πολλά υποσχόμενης άνοιξης! Με τις υγείες σας, και καλή Σαρακοστή στους θρησκευόμενους φίλους μου!

Πριν από ένα μήνα έκανα πραγματικότητα μια μκρή μου επιθυμία: έγινα μέλος μιας λέσχης ανάγνωσης (book club, αγγλιστί). Τελευταίως είχα παραμελήσει την ανάγκη μου για διάβασμα και είχα περιοριστεί κυρίως σε αναγνώσματα που είχαν σχέση με τη δουλειά μου. Η πειθαρχία του να ολοκληρώνεις ένα βιβλίο σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, που απαιτείται σε μια τέτοια λέσχη, αναζωογόνησε τα ανακλαστικά μου ως αναγνώστριας.

Το πρώτο βιβλίο που επιλέχθηκε από την επαρκέστατη συντονίστριά μας, το όνομα της οποίας δεν πρόκειται να αποκαλύψω ακόμα, ήταν μια προσωπική πρόκληση για μένα: Ο θεός των μικρών πραγμάτων, της Ινδής Αρουντάτι Ρόι, βραβείο Booker το 1997. Και η πρόκληση έχει να κάνει με το γεγονός ότι ήταν ένα από τα (τρία;) βιβλία που έχω ξεκινήσει στη ζωή μου χωρίς να τα τελειώσω… Για την ακρίβεια το παράτησα στις πρώτες 20 σελίδες.  Αυτό συνέβη το 1997. Είχα βρει ζόρικο τότε, και το θέμα που πραγματευόταν και τον τρόπο γραφής που ήταν κάπως ελλειπτικός και μου ξεγλιστρούσε… Εξάλλου ο πόνος ήταν κάτι που ήθελα να αποφύγω, ακόμα και μέσα στα βιβλία. Κύλησε ο καιρός και ένα διαζύγιο και ένα παιδί αργότερα, το βιβλίο επανεμφανίζεται στο δρόμο μου. Αυτή τη φορά όμοως είμαι αποφασισμένη. Δεν χρειάστηκε όμως να προσπαθήσω πολύ. Από τη στιγμή που άφησα πίσω μου τις πρώτες γνώριμες σκηνές και προχώρησα παραπέρα, το βιβλίο μου παραδόθηκε άνευ όρων και του παραδόθηκα κι εγώ. Όπως δυο εραστές που δεν τα βρίσκουν στις πρώτη τους συνάντηση και όταν ξανασυναντιώνται μετά από χρονια ερωτεύονται παράφορα ο ένας τον άλλον…

Τι λέει όμως η Αρουντάτι;  Διηγείται το χρονικό του τραγικού και αναπάντεχου θανάτου ενός μικρού κοριτσιού σε μια κωμόπολη της Ινδίας στη δεκαετία του 1970. Ποιος άραγε ευθύνεται για το θάνατό της; Ακούμε την ιστορία μέσα από τη διήγηση των δύο διδύμων εξαδέλφων του μοιραίου κοριτσιού. Ο έρωτας ανάμεσα σε μια “Καθαρή” γυναίκα ανώτερης κάστας που μεγαλώνει μόνη τα παιδιά της επειδή ο άνδρας της τους έχει εγκαταλείψει και έναν “Άθικτο” άνδρα, κόντρα στις ταξικές διαφορές και τις δομές που ορίζουν οι κάστες, καθορίζει και στοιχειώνει την ιστορία μας.

Με κέρδισε επειδή μιλάει για δυνατά ανθρώπινα συναισθήματα, ξεχειλίζει μάλιστα από αυτά, χωρίς να γίνεται μελοδραματικό ούτε κουραστικό. Με αφορμή έναν τραγικό θάνατο μιλάει για τον φόβο, που τον ονοματίζει και τρόμο  μερικές φορές, για την αγάπη και για την σκληρότητα της πορείας προς την ωριμότητα και την ενηλικίωση. Μιλάει για γνώριμες παιδικές πληγές που φέρουμε οι περισσότεροι από εμάς εντός μας. Και όλα αυτά σε ένα σύμπαν μαγικού ρεαλισμού, με μια γραφή ποιητική, ελλειπτική, άλλοτε γλαφυρή και άλλοτε κοφτή, στακάτο, ανάλογα με το πως προστάζουν οι συνθήκες. Ο τρόπος της γραφής της ακολουθεί τη ροή των συναισθημάτων της  και με συνεπήρε τη δεύτερη φορά επειδή δεν του αντιστάθηκα, αφέθηκα να ακούσω και τα δικά της συνασσθήματα και εκείνα που εξ αντανακλάσεως γεννιόντουσαν μέσα μου. Και εβδομάδες αργότερα, συνεχίζω να το φέρω μέσα μου.

“Μα τη φορά αυτή δεν κρατήθηκε. Δεν του είπε λέξη. Όχι, μέχρι που τον κυρίεψε ο Τρόμος. Όχι ωσότου είδε, τη μια νύχτα μετά την άλλη τη μικρή βάρκα με τα κουπιά να περνάει το ποτάμι. Όχι ώσπου την είδε να ξαναφεύγει την αυγή.

Όχι μέχρις ότου δει τι είχε αγγίξει ο Άθικτος γιος του. Και δεν είχε αγγίξει απλώς.

Είχε μπει μέσα.

Είχε αγαπήσει.”

Κλείνοντας το βιβλίο ένιωσα ένα κύμα ζέστης να πλημμυρίζει το στομάχι μου. Αλάθητο σημάδι ότι το βιβλίο είχε κάνει τη δουλειά του. Ψίθυροι αγοριών, της Βούλας Μάστορη. Ένα μυθιστόρημα – ή περίπου μυθιστόρημα – που κάνει βουτιά στο άδυτο των αγοριών εφήβων για να τους προσφέρει μύηση στην ανδρική φύση τους. Η Βούλα Μάστορη μιλάει για όλα τα σημαντικά με φυσικότητα και με μαγκιά, λέει «βρωμόλογα» χωρίς να κοκκινίζει και μου φαίνεται πως κοιτάει τα νεαρά αγόρια με ένα μείγμα θαυμασμού και μητρικής τρυφερότητας που είναι συγκινητικό – χωρίς να γίνεται καθόλου μελό. Και από την άλλη, επιτέλους μια συγγραφέας, μια μητέρα, μια γυναίκα που λέει ευθαρσώς και με ειλικρίνεια πόσο σημαντικό είναι το συναίσθημα και ο ερωτισμός στο ξεδίπλωμα της σεξουαλικότητας. Ένα βιβλίο που λέει ανοιχτά ότι τα κορίτσια ξεκινάνε το παιχνίδι και βάζουν τους κανόνες σαν πιο… ώριμες που είναι. «Πρώτα θα με αγγίξεις και μετά θα με δεις» του έλεγε, καθοδηγώντας το τυφλό χέρι του στα σημεία που ήθελε εκείνη. Δεν του έδειχνε τίποτε. Τον άφηνε να τα «βλέπει» δια της αφής.» Ένα βιβλίο που μπορεί να βοηθήσει και τα κορίτσια να δουν με μεγαλύτερη συμπάθεια τους συμμαθητές τους που παθαίνουν τις πιο ακατάλληλες στιγμές «αθέλητη έπαρση της σημαίας» όπως λέει με πολύ χιούμορ η Βούλα Μάστορη. Της βγάζω το καπέλο. Με χαμόγελο θυμήθηκα πως η ίδια έχει μεγαλώσει δύο γιους. Το βιβλίο το αγόρασα κι εγώ για να το δώσω στο γιο μου – όχι ακόμη που μόλις έκλεισε τα δώδεκα γιατί θα πάει στράφι – αλλά …σε ένα-δυο χρόνια ή όποτε τέλος πάντων το χρειαστεί! Το προμηθεύτηκα όταν τον είδα να ψάχνεται αν έχει τρίχες «εκεί κάτω» όπως του είχαν εκμυστηρευτεί πως έχουν κάποιοι συμμαθητές του κι έπαθα μια κρίση άγχους και πανικού. Πώς να μιλήσω εγώ, γυναίκα ούσα, μεγαλωμένη με του κόσμου τα κόμπλεξ και τις ενοχές σε ένα αγόρι που αρχίζει να πηγαίνει παραπέρα, σε έναν κόσμο γοητευτικό μα άγνωστο σε εμένα; Βλέπεις κι ο μπαμπάς του μένει στην άλλη άκρη της πόλης γιατί έτσι αποφασίσαμε εμείς οι μεγάλοι οπότε …φασκελοκουκούλωστα. Το βιβλίο είναι από αυτά που λειτουργούν σαν λυτρωτικό μπάνιο που ξεπλένει τις ενοχές μικρών και μεγαλύτερων για το φύλο τους, τη σεξουαλικότητά τους. Θα το κρατήσω κοντά στο μαξιλάρι μου, να μου δίνει θάρρητα μέχρι να του το χαρίσω.