Ό,τι γνώριζα για την Πολωνία ήταν η ταινία Πολωνέζικος γάμος (1998) με την υπέροχη Λένα Όλιν (να την βρείτε και να τη δείτε) και ένας 20χρονος Πολωνός εκ Βαρσοβίας με καθηλωτικά μπλε μάτια που είχα γνωρίσει σε μια από τις θερινές μου περιπλανήσεις όταν ήμουν φοιτήτρια.
Σε μια περίοδο λιγοστού ελεύθερου χρόνου αποφασίσαμε με μια φίλη ένα ταξίδι-αστραπή στην πρωτεύουσα της Πολωνίας: κανονίσαμε λοιπόν να περάσουμε 72 ώρες στη Βαρσοβία. Έχω να πω ότι πρόκειται για μια όμορφη πόλη, πολύ φροντισμένη, με μεγάλα καταπράσινα πάρκα, η οποία ζει σε ρυθμούς έντονης ανοικοδόμησης. Εργοτάξια και γερανοί παντού! Και συμπαθέστατους κατοίκους.
Έχει σχετικά πρόσφατα αναπτύξει τον τουρισμό της και δεν έχει πλήθη ξένων επισκεπτών. Θα συναντήσετε κάποια γκρουπ Ιαπώνων τουριστών, Ρώσσους με τις οικογένειές τους και Εβραίους με διάφορες εθνικές καταβολές που έρχονται για να επισκεφθούν το πολύ σημαντικό στο είδος του μουσείο εβραϊκής ιστορίας POLIN.
Το μόνο αρνητικό που βρήκα στην πόλη – που σε τελική ανάλυση απλώς ήταν άβολο για μένα – ήταν ότι οι κάτοικοι της Βαρσοβίας στην πλειονότητά τους δεν μιλούν γρυ αγγλικά, ούτε καν αυτοί που ασχολούνται με εξυπηρέτηση τουριστών! Μιλούν όμως γερμανικά και ρωσικά αν τυχαίνει να γνωρίζετε κάποια από αυτές τις δύο γλώσσες.
Συγκλονίστηκα από την πληροφορία που διάβασα σε όλους τους οδηγούς και μου επιβεβαίωσε το σάιτ της Unesco ότι η Βαρσοβία ισοπεδώθηκε το 1944 (σε ποσοστό 85%) από τη ναζιστική Γερμανία σε αντίποινα για την αντίσταση των Πολωνών. Και η πόλη με το μεσαιωνικό προφίλ που αντικρύζουμε σήμερα ξαναχτίστηκε μετά τον πόλεμο (στις δεκαετίες ’40 και ’50), με βάση παλιές ελαιογραφίες, φωτογραφίες και μαρτυρίες αναβιώνοντας την εικόνα της πόλης στα τέλη του 18ου αιώνα. Σεβασμός και συγκίνηση γι’ αυτόν το λαό εκ μέρους μου.
Σε μορφή σημειώσεων έχω να σας πω τα εξής για το ταξίδι μου:
- Προσγειωθήκαμε στο αεροδρόμιο Σοπέν Παρασκευή απόγευμα αποκομίζοντας μια πολύ θετική πρώτη εντύπωση από ένα σύγχρονο, λειτουργικό και καθαρό αεροδρόμιο. Ένας υπάλληλος του αεροδρομίου ρύθμιζε την “ουρά” για ταξί. Διαβασμένες από την Αθήνα, φροντίσαμε να χρησιμοποιούμε μόνον ταξί που αναγράφανε στο αμάξωμα όνομα εταιρείας και αριθμό τηλεφώνου.
- Μείναμε σε ένα επιπλωμένο διαμέρισμα σε τέλεια τοποθεσία, στην οδό Senatorska, παραδίπλα από την πλατεία θεάτρων όπου βρίσκονται τα κτίρια της Όπερας και του Εθνικού θεάτρου. Ήταν πολύ κοντά στην Παλιά Πόλη (Stare Miasto) και στη νέα Πόλη (Nowe Miasto) – μη σας παραπλανούν οι ονομασίες, και οι δύο παλιές είναι. Διέθετε καλό WiFi. Να σημειωθεί ότι κανένα από τα εστιατόρια που επισκεφθήκαμε στο ιστορικό κέντρο δεν διέθετε Wifi.
- Γοητεύτηκα από τις χρωματιστές και ζωγραφιστές προσόψεις και τα γύψινα στολίδια των κτιρίων στο ιστορικό κέντρο και έπλασα με το μυαλό μου φανταστικά σενάρια για το ποιος κατοικεί σε αυτά. Έκανα μια νοερή σημείωση για τα παλαιού τύπου παράθυρα με τα δύο σετ τζαμιών – κάνει πολύ κρύο το χειμώνα εκεί!
- Τρώγαμε κάθε πρωί το πρωινό μας σε ένα αρτοποιείο το οποίο εκτός από ένα πλήθος άσπρες και μαύρες φραντζόλες πασπαλισμένες με παπαρουνόσπορο, χοντρό αλάτι κλπ είχε λαχταριστά γλυκά και σέρβιρε επίσης καφέ και χυμούς στα τραπεζάκια του. Το δε πρωί του Σαββάτου είχε ουρά από τους ντόπιους οι οποίοι είτε κατέφταναν με την τσαντούλα με τις ρόδες (όπως πάμε εμείς στη λαϊκή) για γερό ανεφοδιασμό είτε (λιγότεροι) κάθονταν στα τραπεζάκια να απολαύσουν ένα πιο ιδιαίτερο πρωινό με την οικογένεια. Οι Πολωνοί έχουν υιοθετήσει και προσαρμόσει στα γούστα τους τη βιεννέζικη ζαχαροπλαστική (από την εποχή της αυστροουγγρικής κτήσης) και τα γλυκά τους είναι λαχταριστά! Ερωτεύθηκα τις ανοιχτές σφολιάτες γαρνιρισμένες με φρούτα (δοκίμασα τη μία μέρα με δαμάσκηνα και την άλλη με μήλα) και πασπαλισμένες με άχνη ζάχαρη. Γενικά τα αρτοποιεία που σερβίρουν πρωινό είναι ένας θεσμός που φοριέται πολύ στην πολωνική πρωτεύουσα.
- Στην Πολωνία συνηθίζεται πολύ το κυνήγι το οποίο το μαγειρεύουν με μαεστρία και το σερβίρουν σε χαμηλές τιμές για τα ελληνικά δεδομένα. Μην παραλείψετε να δοκιμάσετε τηγανητά pierogi (ένα είδος πιτάκια με ζύμη), τα σερβίρουν παντού αν και δεν τα φτιάχνουν επιτυχημένα παντού! Επίσης υπάρχουν παντού παγωτατζίδικα! (γράφουν απέξω lody)
- Τα πάρκα στη Βαρσοβία είναι παράδεισοι ζωντανού, υγιούς πρασίνου, απέραντα, φροντισμένα και καθαρά με πολλά καλοσυντηρημένα παγκάκια για να απολαύσεις το τοπίο, το κελάηδισμα των πουλιών και την όμορφη αίσθηση γαλήνης που γεννιέται μέσα σου. Μία περίπτωση από μόνο του αποτελεί το πάρκο των Βασιλικών Λουτρών (Łazienki) – το μεγαλύτερο της Βσρσοβίας – όπου βρίσκεται το περίφημο μνημείο του Σοπέν. Εκεί 2-3 φορές την εβδομάδα στήνεται ένα πιάνο με ουρά και δίνεται ένα κονσέρτο με μουσικές του Σοπέν. Έχει πολλά παγκάκια τοποθετημένα αμφιθεατρικά για να απολαύσεις τη μουσική αλλά πρέπει να πας μισή – μία ώρα νωρίτερα για να πιάσεις θέση, αλλιώς, κάτω, στη χλόη! Εντυπωσιάστηκα από τα πλήθη του κόσμου που συνέρρευσαν, κυρίως ντόπιοι, άνθρωποι κάθε ηλικίας, ενδυματολογικής άποψης και κοινωνικής τάξης. Ήταν με διαφορά η μεγαλύτερη απόλαυση και η πιο πολύτιμη ανάμνηση που κουβάλησα από αυτό το ταξίδι μου! Kαι ήταν δωρεάν. Στο τέλος του κονσέρτου απολαύσαμε ένα παγωτό στο καφέ του πάρκου που βρίσκεται σε ένα ήσυχο σημείο του περιστοιχισμένο από πανύψηλα δέντρα – νομίζω καρυδιές.
- Επισκεφθείτε οπωσδήποτε και το πάρκο Wilanowski όπου σας πηγαίνει το αστικό λεωφορείο. Στο πρώτο λεωφορείο μπήκαμε λαθρεπιβάτες, όχι από άποψη αλλά επειδή δεν κουβαλούσαμε πιστωτική κάρτα για να βγάλουμε εισιτήριο! Στο τέρμα της διαδρομής ωστόσο όπου και το πάρκο είχε ένα μηχάνημα στο οποίο εκδώσαμε εισιτήρια βάζοντας κέρματα με τον πατροπαράδοτο τρόπο. Το πάρκο Wilanowski είναι πανέμορφο, μία από τις διαδρομές του καταλήγει στις όχθες του ποταμού Wilanówka (παραπόταμος του Βιστούλα που διασχίζει την πόλη) σε ένα ειδυλλιακό σκηνικό και διαθέτει ένα εντυπωσιακό παλάτι μπαρόκ αρχιτεκτονικής το οποίο είναι επισκέψιμο (εμείς δεν το επισκεφθήκαμε). Κοντά στην είσοδό του υπάρχει καθολική εκκλησία και επειδή ήταν Κυριακή, στον περίβολό της γινόταν η τελετή της πρώτης μετάληψης των παιδιών (οι πολωνοί είναι κατά κύριο λόγο καθολικοί χριστιανοί) με τα κορίτσια να είναι ντυμένα στα λευκά σαν μικρές νυφούλες και τα αγόρια με κουστούμι και λευκή παπαδίστικη πουκαμίσα. Οι γονείς, ντυμένοι στα καλύτερά τους ρούχα φωτογράφιζαν τα παιδιά τους και ήταν φανερό πως αποτελούσε σημαντικό κοινωνικό γεγονός. Μου έκανε εντύπωση ότι πολλά παιδάκια φωτογραφίζονταν κρατώντας στα χέρια τους κάτι σαν το δικό μας πρόσφορο, ένα στρογγυλό ψωμί πασπαλισμένο με σχέδια ζάχαρης.
- Εννοείται ότι ανεβήκαμε στο παρατηρητήριο του 33ου ορόφου στο Παλάτι του Πολιτισμού και των Επιστημών (PKiN) που δώρισε ο Στάλιν το 1955 στους πολίτες της Βαρσοβίας. Παραμένει το ψηλότερο κτίριο της πόλης (237 μέτρα ύψος, 46 όροφοι), ακόμα και μετά την έλευση των ουρανοξυστών και προσφέρει πραγματικά πανοραμική θέα της πόλης.
- Εμείς δεν το κάναμε αλλά εσείς, όταν πάτε στη Βαρσοβία, πάρτε το τραμ και κάντε διαδρομές στην πόλη.
- Επισκεφθήκαμε το ατμοσφαιρικό ξενοδοχείο Bristol με τη χαρακτηριστική εσάνς του μεσοπολέμου. Αξίζει να περάσετε το κατώφλι του και μπείτε στο μπιστρό για να πιείτε έναν καφέ, να τσιμπήσετε κάτι και αν το αντέχει το βαλάντιό σας γιατί όχι και να μείνετε εκεί (τιμές από 110 ευρώ τη βραδιά). Εμείς απολαύσαμε τα ροφήματά μας στο όμορφο αίθριο-ησυχαστήριο με τα μωβ λουλούδια που φάνταζαν σαν ψεύτικα. Το προσωπικό του ξενοδοχείου ήταν ευγενέστατο και εξυπηρετικότατο (και μιλούσαν αγγλικά).
- Βολτάραμε στις όχθες του ποταμού Βιστούλα που διασχίζει την πόλη. Συναντάς κόσμο με ποδήλατα, σκέιτ, άλλους που κάνουν βόλτα το σκύλο. Το τοπίο είναι εξοχικό, ήρεμο, μπορείς να πάρεις και εκδρομικό καραβάκι. Ευχάριστο αλλά δεν εντυπωσιάστηκα.
- Πολλές καθολικές εκκλησίες με το ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό της στυλ η καθεμιά. Οι Πολωνοί φημίζονται για το βαθύ θρησκευτικό τους συναίσθημα.
- Επισκεφθήκαμε το Μουσείο POLIN Εβραϊκής Ιστορίας. Η ιστορία των Εβραίων στην Πολωνία ξεκινάει πριν από 1000 χρόνια. Πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο η Πολωνία διέθετε τη μεγαλύτερη εβραϊκή κοινότητα της Ευρώπης. Μάλιστα το 1940 το 30% των κατοίκων της Βαρσοβίας ήταν Εβραίοι. Το μουσείο έχει έντονα διαδραστικό χαρακτήρα και τεράστιο πλούτο πληροφοριών για την ιστορία των Πολωνών Εβραίων τα τελευταία 1000 χρόνια. Και μία Ελληνίδα υπάλληλο στην έκδοση εισιτηρίων! Βραβεύθηκε ως «Ευρωπαϊκό Μουσείο της Χρονιάς» για το 2016.
- Δεν προλάβαμε να επισκεφθούμε το Μουσείο της Μαρίας Κιουρί. Το εντοπίσαμε την τελευταία μέρα (Δευτέρα) που ήταν κλειστό! Να πάτε και να μου στείλετε μια καρτ-ποστάλ παρακαλώ!
- Επίσης δεν πήγα στην Όπερα! Εσείς παρακολουθήστε μια παράσταση όπερας αν είστε λάτρεις του είδους – το Grand Theatre στο οποίο δίνονται οι παραστάσεις έχει εντυπωσιακό εσωτερικό.
Στην Πολωνία ταξιδεύετε απλώς με το διαβατήριό σας αλλά χρειάζεστε συνάλλαγμα, τα πολωνικά ζλότι! Το ταξίδι μου ήταν οικονομικό. Πέρασα τρεις ανάλαφρες, γεμάτες ημέρες, σε μια όμορφη πόλη με φιλικούς κατοίκους κι ας μην μπορούσα συχνά να συνεννοηθώ μαζί τους λόγω γλώσσας! Να πάτε να τους γνωρίσετε!