In our family with Montessori

In the USA of the rocking 60’s, despite the revolutionary twenty somethings, the acceptable career choices for a woman were three: secretary, teacher or nurse. Having turned down the first two options, Patricia landed in college to become a nurse. She was actually doing exceedingly well because she was taking good care of her patients and had a compassionate nature but she had a feeling this was not her life calling. So, after two years of studying hard, she decided to take a break and went on a life journey to Europe together with her friend Elizabeth. Having little money, they hitchhiked here and there and babysitted for wealthy families of the European bourgeois. In one of these European houses, Patricia had the opportunity to read a book about Dr Maria Montessori. A little later during her European wanderings luck brought her at the doorstep of a Montessori school in Holland. Pure coincidence? There is no such thing. The road was now open. Coming back to America she decided to leave nursing and started her training as a Montessori educator under the supervision of Renilde Montessori (Maria Montessori’s granddaughter) in Toronto, Canada.

montessori

I believe it is no accident that in the Montessori tradition, teachers are called guides and schools are referred to as communities. It is a great responsibility and a great honor to guide a child through life, show her the way to grasp joy and knowledge, enable her to bloom.

For the last 15 years Patricia Oriti has been acting as a mentor to the guides of a large number of Montessori communities. She offers them coaching, talks, and seminars that aim to refresh their minds on Dr Montessori’s vision of an education that embraces the body, mind, and soul of a child. I am a keen follower of Patricia for the last ten years and I listen to her each time she makes her annual visit to Greece. Her view that the path to become a better parent can be taken any time, whether your child is 6 months or 16 years old, has always been a source of inspiration and hope for me. There is always room for improvement of the parent-child relationship and opportunities for parents and children to become happier and more functional human beings. As long as we don’t stick to our mistakes, dwell into guilt and self loath, and not allow ourselves to get sick from worrying but focus on the strengths we have developed as parents we can use these strengths to make conscious choices, mindful decisions and set feasible goals.

But what is the basis of Montessori educational system? It is a child-centered pedagogical system that has respect for the child’s personality and feelings, employs its own educational means and encourages learning through the senses and through research. One of Montessori’s main principles is that it acknowledges 5 developmental needs for children:

  • The need for belonging
  • The need for independence
  • The need for movement
  • The need for expression and communication through language
  • The need for order (external and internal order)

It is our duty as adults to fulfil these developmental needs of the child at all age levels. Interestingly enough, the Montessori approach divides childhood in four levels: 0-6 years old, 6-12 years old, 12-18 years old, and 18-24 years old. I feel intrigued by the Montessori idea that the traits of the first period (0-6) return in the third period (12-18), that is to say, during adolescence. And, being a mom of a 13 year old, I have observed this idea in practice. Do you feel puzzled that the Montessori people acknowledge a fourth level of childhood that starts after 18? Well, don’t. It is a time in life when the “mature teenager” makes decisions for his role and mission in life. For those of us who never had the intuition and courage to define our mission before the age of 24, we had a hard time in the years that followed!

Another aspect of the Montessori education that I am keen on, is the connection it makes with the activities of everyday life (such as producing and preparing the food we eat, cleaning the space we use, washing our clothes, etc) with an emphasis on contribution towards the community. This way the child is taught to cater for himself and then for his family, for his school, for his neighborhood, and for the broader community and gradually to find out what is his mission in the world.

I feel grateful as a parent in having met Patricia Oriti and for all the support, empowerment and inspiration I have drawn from her. In the last five years, there has been a flourishing of Montessori preschool establishments in Athens. Unfortunately, this flourishing doesn’t move onto the next levels of education due to the rigid Greek law system concerning establishment of school units. However, if you are lucky enough to encounter individuals like Patricia, who are dedicated to their cause, embrace children with love and respect and embrace parents with understanding and encouragement, grab the chance and you will not regret a might-have-been!

The Greek version of this post is here.

Συνεχίστε την ανάγνωση

Στην οικογένειά μας με τη Μοντεσσόρι

Αυτή η ανάρτηση πρωτοδημοσιεύτηκε εδώ με μικρές διαφοροποιήσεις.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής τη δεκαετία του ’60 παρά το ροκ και την επανάσταση των εικοσάρηδων οι επιλογές καριέρας για την πλειοψηφία των κοριτσιών παρέμεναν βασικά τρεις: γραμματέας, δασκάλα, νοσοκόμα. Έχοντας αποκλείσει τις δύο πρώτες, δια της εις άτοπον απαγωγής, η Patricia Oriti βρέθηκε στο κολλέγιο να παρακολουθεί νοσηλευτική. Τα κατάφερνε καλά κιόλας γιατί ήταν προσεχτική και νοιαζόταν για τους αρρώστους όμως δεν ήταν αυτό που ζητούσε από τη ζωή της. Μετά από δύο χρόνια επιμελών σπουδών αποφάσισε να κάνει ένα διάλειμμα και έφυγε με τη φίλη της Elizabeth να γνωρίσουν με οτοστόπ την Ευρώπη. Για να ανταποκριθούν στα έξοδα του ταξιδιού έκαναν babysitting σε οικογένειες εύπορων Ευρωπαίων αστών. Σε ένα από αυτά τα σπίτια η Patricia διάβασε ένα βιβλίο με τη ζωή της Dr Maria Montessori. Λίγο αργότερα οι περιπλανήσεις της την έφεραν στα σκαλιά ενός μοντεσσοριανού σχολείου στην Ολλανδία. Σύμπτωση; Τύχη; Ο δρόμος είχε ανοίξει. Γυρνώντας στην Αμερική άφησε τη νοσηλευτική και έγινε μοντεσσοριανή παιδαγωγός, αφού εκπαιδεύτηκε πρώτα στο Τορόντο του Καναδά από τη Renilde Montessori, εγγονή της Maria Montessori με το σύστημα Association Montessori Internationale .

Δεν είναι τυχαίο νομίζω ότι οι μοντεσσοριανοί παιδαγωγοί δεν αποκαλούνται δάσκαλοι αλλά «οδηγοί» των παιδιών και τα σχολειά τους ονομάζονται κοινότητες. Είναι μεγάλη υπόθεση να καθοδηγείς ένα παιδί στη ζωή, να του δείχνεις τον τρόπο να κατακτήσει τη χαρά και τη γνώση, προσφέροντάς του τη δυνατότητα να ανθίσει. Τα τελευταία 15 χρόνια η Patricia Oriti προσφέρει πλέον από τη θέση του μέντορα στους παιδαγωγούς σε μεγάλο αριθμό μοντεσσοριανών κοινοτήτων, με coaching, ομιλίες, σεμινάρια που έχουν στόχο να ανανεώνουν στη συνείδηση των «οδηγών» το όραμα της Dr Montessori για μια εκπαίδευση που αγκαλιάζει το σώμα, το μυαλό και τη ψυχή του παιδιού. Παρακολουθώ την Patricia δέκα χρόνια τώρα, κάθε φορά που πραγματοποιεί το ετήσιο ταξίδι της στην Ελλάδα. Με εμπνέει η πεποίθησή της ότι μπορείς να ξεκινήσεις να γίνεσαι καλύτερος γονιός από σήμερα, είτε το παιδί σου είναι 6 μηνών είτε 16 χρονών. Πάντα υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης της σχέσης γονιού-παιδιού και ευκαιρίες να γίνουμε εμείς και τα παιδιά μας πιο ευτυχείς και πιο λειτουργικοί άνθρωποι. Αρκεί να μην μένουμε στα λάθη μας, να μην βουλιάζουμε στην ενοχή και το αυτομαστίγωμα, να μην αρρωσταίνουμε από το άγχος αλλά να συγκεντρωνόμαστε στις θετικές μας δυνάμεις ως γονείς κάνοντας συνειδητές επιλογές, παίρνοντας αποφάσεις και βάζοντας στόχους.

Πού στηρίζεται όμως η μοντεσσοριανή αγωγή; Είναι ένα παιδοκεντρικό παιδαγωγικό σύστημα, με σεβασμό στη προσωπικότητα του παιδιού και τα συναισθήματά του, με δικά του εποπτικά μέσα διδασκαλίας, που ενθαρρύνει τη μάθηση μέσα από τις αισθήσεις και μέσα από την έρευνα. Μία από τις απλές και βασικές αρχές της είναι ότι αναγνωρίζει 5 αναπτυξιακές ανάγκες στα παιδιά:

 Την ανάγκη να «ανήκουν»
 την ανάγκη για ανεξαρτησία
 την ανάγκη για κίνηση
 την ανάγκη για γλωσσική έκφραση και επικοινωνία
 την ανάγκη για τάξη (εξωτερική και εσωτερική)

Αυτές τις ανάγκες οφείλουμε εμείς οι ενήλικες να τις καλύπτουμε σε όλα τις ηλικιακές φάσεις του παιδιού. Είναι ενδιαφέρον ότι οι μοντεσσοριανοί χωρίζουν την παιδική και εφηβική ηλικία σε 4 επίπεδα: 0-6 ετών, 6-12ετών, 12-18 ετών και 18-24 ετών. Με ιντριγκάρει η άποψή τους ότι τα χαρακτηριστικά της πρώτης περιόδου (0-6) επανέρχονται στην τρίτη περίοδο (12-18), αυτήν δηλαδή της εφηβείας. Κι επειδή τυχαίνει να έχω παιδί στα 13, τελευταίως έχω συχνά την ευκαιρία να βλέπω αυτήν την άποψη να επαληθεύεται. Όσο για το τέταρτο επίπεδο ανάπτυξης, μην σας εκπλήσσει, είναι η ηλικία που ο μετα-έφηβος (ποιητική αδεία) αποφασίζει για τον προσωπικό του ρόλο και την αποστολή του στη ζωή. Όσοι από εμάς δεν είχαμε την εσωτερική γνώση και το θάρρος να ξεκαθαρίσουμε την αποστολή μας στον κόσμο πριν τα 24, τα βρήκαμε σκούρα στη συνέχεια!

Ένα άλλο στοιχείο της μοντεσσοριανής αγωγής που με έλκει είναι η σύνδεσή της με τις καθημερινές δραστηριότητες της ζωής (παράγω-ετοιμάζω την τροφή μου, καθαρίζω το χώρο μου, πλένω τα ρούχα μου κοκ)και η έμφαση στην προσφορά προς την κοινότητα. Έτσι διδάσκουμε το παιδί να προσφέρει κατ’ αρχήν στον εαυτό του και στη συνέχεια στην οικογένειά του, στο σχολείο, στη γειτονιά, στην ευρύτερη κοινότητα, για να καταλήξει στο ποια είναι η αποστολή του σ’ αυτόν τον κόσμο που λέγαμε προηγουμένως.

Είμαι ευγνώμων που ως γονιός συνάντησα την Patricia Oriti στο δρόμο μου και πήρα από αυτήν υποστήριξη, ενίσχυση, έμπνευση. Την τελευταία πενταετία υπάρχει μια άνθηση προσχολικών μοντεσσοριανών μονάδων στην Αθήνα. Δυστυχώς αυτό δεν συνεχίζεται στις επόμενες βαθμίδες εκπαίδευσης γιατί σκοντάφτει στο δύσκαμπτο νομικό πλαίσιο της ελληνικής εκπαίδευσης. Αν όμως συναντήσετε στο δρόμο σας ανθρώπους σαν την Patricia, ταγμένους με αγάπη και σεβασμό προς τα παιδιά και οπλισμένους με κατανόηση και ενθάρρυνση προς τους γονείς, αρπάξετε την ευκαιρία από τα μαλλιά!
Photo credit: Nationalmuseum Stockholm / Foter / CC BY-NC-ND

 

Συνεχίστε την ανάγνωση