26 Οκτωβρίου γιόρταζε ο παππούς ο Μήτσος.
Ο Μητσάκος για τη γιαγιά μου.
ΟΜήτσος που έφτιαχνε ρυζάλευρο στο μύλο του καφέ για το γαλακτομπούρεκο της αγαπημένης του γυναίκας.
Ο Μήτσος που αγαπούσε τις οπερέτες και το ελαφρό τραγούδι.
Ο Μήτσος που στα νιάτα του έπαιζε μπάντζο.
Ο Μήτσος χαρούμενο γεροντάκι που καθημερινά περπατούσε από το σπιτάκι του στον Άγιο Νικόλαο μέχρι τα Θυμαράκια για να δει τους φίλους του στο καφενείο.
Ο Μήτσος που μου έφερνε τακτικά δωράκι έναν κύβο από σελοφάν που είχε μέσα στρατηγικά τοποθετημένα ποικιλία από μπισκότα Παπαδοπούλου που απολάμβανα ένα-ένα με σειρά, επιμέλεια και σχολαστικότητα.
Ο Μήτσος που δεν ταξίδευε με αυτοκίνητα, πλοία, τρένα, αεροπλάνα (μόνο περπατούσε) γιατί κάτι φοβόταν. Δεν ήρθε ούτε καν στα βαφτίσια μου στην Παναγία της Τήνου που με είχανε τάξει (γιατί έπρεπε να πάρει το πλοίο προφανώς). Ίσως επειδή το μόνο της ζωής του ταξίδι τον οδήγησε με καμιόνια και πλοία, δεκαοχτάχρονο αγόρι, ακόμη αμούστακο και ανεκπαίδευτο στα όπλα, σε έναν φριχτό πόλεμο, στη Μικρασία το 1922.
Δεν ήθελε να πάει, όμως τον δείρανε οι χωροφυλάκοι που είχανε βγει παγανιά στην Αθήνα και τον χώσανε σε ένα καμιόνι μαζί με άλλα αγόρια της ηλικίας του. Μέσα σε λίγες μέρες τους μάθανε πώς να χρησιμοποιούν το ντουφέκι και τους στείλανε απέναντι, να μακελέψουν άλλους νέους της ηλικίας τους, στο όνομα Μεγάλης Ιδέας μεγάλου ανδρός. Ο Μήτσος ήταν από αυτούς που φτάσανε μέχρι το Σαγγάριο και επιστρέψανε σπίτι τους ζωντανοί. Σε όλη του τη ζωή μνημόνευε τον Πλαστήρα ως σωτήρα, που κατά κάποιο τρόπο πήρε από το χεράκι τα θλιβερά υπολείμματα του στρατεύματος και τους γύρισε πίσω.
Ο Μήτσος που γύρισε από τη Μικρασιατική εκστρατεία με “αμοιβάδες” στο έντερό του, τον πειράζανε πολλές τροφές και με εντολή γιατρού έτρωγε καθημερινά κουάκερ, κάτι που στα παιδικά μου μάτια φάνταζε αρκούντως αηδιαστικό.
Ο παππούς Μήτσος με το περιποιημένο μουστακάκι, που στην ονομαστική του εορτή φορούσε γραβάτα, γιλεκάκι και σακάκι.
Ο Μήτσος που είχε δουλέψει όλα του τα χρόνια εργοδηγός στα τρένα, στον ΟΣΕ, να επισκευάζει τις γραμμές – τι ειρωνία για κάποιον που δεν ήθελε να ταξιδεύει.
Ο Μήτσος που τα μάτια του δακρύζανε εύκολα και τα χέρια του τρέμανε όταν κάτι τον στεναχωρούσε πολύ παρόλο που δεν ήταν και τόσο γέρος.
Πάρα πολλά χρόνια μετά τον θάνατό του, ως μεσήλικη, αναρωτήθηκα για πρώτη φορά (άργησα λίγο) τι τρομακτικά πράγματα είχαν δει τα ματάκια του δεκαοχτάχρονου Μήτσου σ’ εκείνον τον πόλεμο, τι φοβερά πράγματα ίσως τον είχε αναγκάσει να κάνει ο λοχαγός του. Το σκεφτόμουν διαβάζοντας βιβλία όπως το “Γκιακ” του Δημοσθένη Παπαμάρκου και το “Το μόνο της ζωής τους ταξίδι” του Ηλία Μαγκλίνη.
Και θέλω να σου ζητήσω συγγνώμη παππού Μήτσο γιατί μπορεί να σ’ αγαπούσα πολύ όμως δεν σε θαύμασα ποτέ. Γιατί στα μάτια μου ήσουν ένας φοβικός γεράκος, μακριά από το πρότυπο του γενναίου και μάτσο άρρενα πολεμιστή που ευαγγελίζονταν η κοινωνία που μεγάλωνα. Γιατί στα παιδικά αυτιά μου έφταναν κάποιοι ψίθυροι των ενηλίκων που έλεγαν με συγκατάβαση ότι είχες “ευαίσθητα νεύρα”. Συναισθήματα και ευαίσθητη ψυχή είχες και έπαθες μεγάλο τράκο όταν σε υποχρέωσαν να σκοτώνεις συνομηλίκους σου.
Και ξέρεις κάτι; Κι εγώ φοβική είμαι. Μην κοιτάς που κάποιες φορές κρύβομαι πίσω από την δήθεν αδυναμία του φύλου μου, που ταξιδεύω με όλα τα μέσα στην Ελλάδα, την Ευρώπη και την Αμερική. Τα μεγάλα βήματα στη ζωή τα φοβήθηκα, δεν τα βάδισα. Όσο όμως προχωράνε τα χρόνια κάνω όλο και περισσότερα μικρά βηματάκια κι έτσι την έχω προχωρήσει τη ζωή μου.
Και να ξέρεις Μήτσο, οι πόλεμοι συνεχίζονται. Κάποιοι δεν χορταίνουν ποτέ. Και στην Ελλάδα εξακολουθούμε να γιορτάζουμε την κήρυξη του πολέμου την 28η Οκτωβρίου και όχι την απελευθέρωση της χώρας μας από τους κατακτητές. Και δεν έχω πια τον δικό μου Μήτσο να τον γιορτάζω στις 26 Οκτωβρίου δηλαδή στις 28 που είχαμε σχολική αργία. Όμως αύριο που ξημερώνει 28η Οκτωβρίου θα αγοράσω χρυσάνθεμα για σένα και για μένα. Ειρήνη υμίν.
