Ο παππούς Μήτσος ήταν εργοδηγός στον ΟΣΕ, εργαζόταν στη συντήρηση των γραμμών του τρένου. Ο θείος Γαληνός, καρδιακός του φίλος και κατόπιν σύγγαμπρος (παντρεύτηκε την αδελφή της γιαγιάς μου), δούλευε μηχανοδηγός στον ΟΣΕ.
Και οι δύο τους αισθάνονταν εξαιρετικά περήφανοι για τη δουλειά τους και για το ότι πρόσφεραν αυτό το λίγο που γνώριζαν και περνούσε (κυριολεκτικά) από το χέρι τους στη μικρή μας κοινωνία. Περήφανοι που ήταν σιδηροδρομικοί. Η συνταξιοδότηση από τον Οργανισμό Σιδηροδρόμων Ελλάδος συνοδευόταν από ένα ρολόι με χαραγμένα στην πίσω πλευρά τα αρχικά ΟΣΕ το οποίο ξεκουράζεται σήμερα στον καρπό του αδελφού μου.
Και οι δύο είχαν χτίσει τα σπίτια των οικογενειών τους κοντά στην πλατεία Αττικής. Ο θείος Γαληνός μάλιστα το έφτιαξε πραγματικά δίπλα στις ράγες (κοντά στην οδό Σεπολίων). Έτσι, κάθε φορά που πηγαίναμε επίσκεψη στους θείους και ενώ ξετύλιγα επιμελώς νουαζέτες και έφτυνα τα φουντούκια στο χαρτάκι, τρανταζόμουν κάθε τόσο από τα δρομολόγια στις ράγες.
Ο άλλος μου παππούς πάλι, ο Μιχάλης, είχε στημένο το μαγαζί του στην Καβάλα και κάθε δίμηνο περίπου έφτανε με κάποιο τρόπο στη Θεσσαλονίκη και στη συνέχεια “επέβαινε στη βραδινή αμαξοστοιχία wagon lit” (κλινάμαξα ελληνιστί) για να μας επισκεφθεί στην Αθήνα. Θυμάμαι να ανοίγω το πρωί τα μάτια μου στο κρεβάτι και να τον αντικρίζω καθιστό σε μια καρέκλα δίπλα μου – περίμενε την δεσποσύνη να ξυπνήσει. Αγαπούσα τη μυρωδιά του ταξιδιού πάνω του ανακατεμένη με τη μυρωδιά από το σαπουνάκι στο λευκό κουτί με τα αρχικά του ΟΣΕ που φύλαγε στην τσέπη του για τη συλλογή μου που φύλαγα ευλαβικά σε ένα συρτάρι. Μια φορά το χρόνο, έκανα μαζί μ’ εκείνον και τη γιαγιά την αντίστροφη διαδρομή. Και κρεμόταν η φτέρνα της γιαγιάς από την πάνω κουκέτα και τη γαργαλούσε ο παππούς και γέλαγε μοναχός του με το αστείο του πράγματος. Και γέλαγα κι εγώ.
Το πρώτο παιχνίδι που ζήτησα ποτέ ήταν ο πλαστικός σιδηρόδρομος της LYRA: ένα σετ σιδηροδρομικές γραμμές που τις συναρμολογούσες σε κύκλο για να τρέξουν πάνω τους μια πράσινη ατμομηχανή με μπαταρία που συνδεόταν με ένα κίτρινο και ένα κόκκινο βαγόνι. Εμπορική αμαξοστοιχία. Καθόμουν στο αυτοσχέδιο γκισέ μου, ένα αναποδογυρισμένο ψάθινο πανέρι σε περίεργο σχήμα, έκοβα λάθρα με το ψαλιδάκι των νυχιών τα εισιτήρια και έγραφα πάνω τους την τιμή. Επιβίβαζα στα βαγόνια ανθρωπάκια Playmobil και πολύτιμα εμπορεύματα, με έμφαση σε μια “μεταξωτή” ομπρέλα, μπομπονιέρα από κάποια βάπτιση. Πατούσα το διακόπτη on και το ταξίδι ξεκινούσε. Με εντυπωσίαζε η κίνηση με τα έμβολα που συνδέονταν στους τροχούς της μηχανής.
Αγάπησα το τρένο και τις τροχιές του. Έκανα εκδρομές μαζί του. Στην Πάτρα φοιτήτρια με ρούφηξε το καρναβάλι. Στο Ναύπλιο, στις θειάδες του πατέρα μου. Στην εκμαυλιστική Θεσσαλονίκη. Μέχρι που καταργήσανε τη γραμμή της Πελοποννήσου. Και του κόψανε έτσι το ένα ποδάρι. Η πορεία ήταν πτωτική έκτοτε. Στο μεταξύ ανακάλυψα τις χαρές του τρένου σε άλλες χώρες της Ευρώπης, στην Ιταλία, την Αγγλία, τη Νορβηγία. Εκεί που τα τρένα ήταν πιο άνετα, πιο καθαρά και πιο γρήγορα από τα δικά μας, τα ελληνικά. Μετά έγινα μαμά και άρχισα να προτιμώ το ΙΧ για μακρινές μετακινήσεις-ταξίδια στην Ελλάδα. Μέχρι που ο γιος μου έκανε την πρώτη του μαθητική εκδρομή με τρένο στη Θεσσαλονίκη και άρχισα να συνδέομαι με εικόνες από το παρελθόν.
Με πολλά λόγια, η νοσταλγία μιας μεσήλικης. Ή ο τρόπος μου για να χωρέσω συναισθηματικά το πένθος της χώρας μου και να συμφιλιωθώ με την ενοχή ότι εγώ και η οικογένειά μου είμαστε ζωντανοί και αρτιμελείς μετά από το φονικό σιδηροδρομικό δυστύχημα που έγινε στα Τέμπη. Εκεί που μια εμπορική αμαξοστοιχία (όχι αυτή της LYRA) και μια επιβατική Intercity βρέθηκαν μετά από αλλεπάλληλα λάθη (των ανθρώπων ενός ολίγιστου κρατικού μηχανισμού) στην ίδια γραμμή με αποτέλεσμα να συγκρουστούν οι συρμοί και να σκοτωθούν 57 νέοι στην πλειονότητά τους άνθρωποι (και να αγνοούνται πόσοι ακόμη). Νέα παιδιά, στην ηλικία του γιου μου και των φίλων του. Μύρισαν οι αγροί καμένη σάρκα. Έχουμε χρέος να κρατήσουμε ζωντανή τη μνήμη των νεκρών μας με κάθε τρόπο, κυρίως μιλώντας γι’ αυτούς και για το γεγονός. Μιλώντας με θλίψη, με οργή, με προτάσεις για το μέλλον, όπως μπορεί και ξέρει ο καθένας. Δεν θα αλλάξουν εύκολα τα πράγματα στον τόπο μας όμως το πρώτο που χρειάζεται είναι να μην ξεχάσουμε γρήγορα και να γίνουμε αλογόμυγες στους κυβερνώντες μέχρι να αποδώσουν δικαιοσύνη και τιμωρία όπου πρέπει και μέχρι να δρομολογήσουν τις ελάχιστες διαδικασίες για την ασφαλή μεταφορά μας με το σιδηρόδρομο. Κούνα το κεφάλι αν θες. Δεν ξέρω να μιλώ πολιτικά δυστυχώς. Σε ώριμη ηλικία πλέον μπορώ να πω ότι έχω μετανιώσει για δύο μόνο πράγματα στη ζωή μου, που δεν έγινα αρκετά πολιτικό ον και που δεν έκανα συστηματικά γυμναστική. Όμως μπορώ να νιώθω και αισθάνομαι ότι η γαλανόλευκη σημαία μας είναι γεμάτη ξέφτια – και έχουμε εθνική γιορτή αύριο. Πατρίδα είναι τα παιδιά μας, τα δικά μας ή του γείτονα. Και θέλουμε να κατοικήσουν το μέλλον με την ασφάλεια που δικαιούνται ως πολίτες. Όσα τουλάχιστον μείνουν σ’ αυτόν τον τόπο. Χρόνια πολλά στην πατρίδα.
Υ.Γ. Για φωτογραφία επέλεξα τον Λέοντα της Αμφίπολης γιατί δεν άντεχα άλλες σιδηροτροχιές.
