Θέλω να σας συστήσω τους Science Reactors αν δεν τους γνωρίζετε ή δεν τους έχετε ήδη ακουστά. Πρόκειται για μια παρέα επιστημόνων, νέων και λιγότερο νέων –φυσικών, χημικών, βιολόγων, αστροφυσικών– που αποφάσισαν οικειοθελώς να βγουν από την απομόνωση του εργαστηρίου τους και να επικοινωνήσουν τα «μυστικά» της επιστήμης και της τεχνολογίας στους κοινούς θνητούς με κατανοητό και κυρίως διασκεδαστικό τρόπο. Γι’ αυτό, συνδύασαν την επιστήμη με την κωμωδία και πιο συγκεκριμένα με το stand-up comedy και έφτιαξαν μια γοητευτική μείξη που οι ίδιοι ονομάζουν stand-up science.
Τους πρωτοείδα τον Δεκέμβριο όταν με προσκάλεσαν στην παράστασή τους στο Ινστιτούτο Παστέρ. Είχε ανάλαφρη ατμόσφαιρα και αβίαστο γέλιο από το ενθουσιώδες κοινό που είχε πλημμυρίσει το αμφιθέατρο μέχρι έξω από τις πόρτες. Ξέρω ότι έκτοτε μεσολάβησαν πολλές εμφανίσεις με ενδιάμεσες στάσεις στο The Hub Events, στο Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, στο TEDx Patras 2016 και αλλού μέχρι που τους ξαναείδα έξι μήνες αργότερα, στο θέατρο Άβατον τον Ιούνιο. Σε αυτή τη δεύτερη συνάντησή μας διαπίστωσα ότι η ομάδα είχε εξελιχθεί πολύ, είχε κατακτήσει σκηνική άνεση, είχε ανανεώσει τη θεματολογία της με καινούρια κείμενα. Αντιμετωπίζουν τόσο τον εαυτό τους όσο και το κοινό με έλλειψη σοβαροφάνειας, αυτοσαρκάζονται και παίζουν με τη διάθεση των θεατών αυτοσχεδιάζοντας έξυπνες ατάκες και λογοπαίγνια.
Με εντυπωσιάζει η αφοσίωση όλων των μελών της ομάδας στο σκοπό τους, που «κλέβουν» χρόνο από τη δουλειά ή από την έρευνά τους για να επικοινωνήσουν το μεράκι τους για την επιστήμη μέσα από την τέχνη του stand-up. Οι «reactors» που μας διασκέδασαν επί σκηνής ήταν στην πλειονότητά τους άντρες – αυτό είναι δυστυχώς ο κανόνας στο stand up comedy – ωστόσο η Χρυσάνθη, η μοναδική γυναίκα στην τελευταία παράσταση, ήταν μία από τις πιο σπιρτόζικες παρουσίες.
Ο ηλεκτρολόγος μηχανικός Δημήτρης Δούκογλου που προλογίζει την παράσταση καθώς και τον κάθε περφόρμερ ξεχωριστά είναι γεννημένος κονφερασιέ και έχει απίθανη αίσθηση του χιούμορ.
Και οι δύο παραστάσεις που παρακολούθησα ήταν κατάμεστες από κόσμο και αυτό πιστεύω έχει να κάνει με το ότι οι Science Reactors δρουν… καταλυτικά και είναι αληθινοί σε αυτό που κάνουν. Αν θέλετε να τους γνωρίσετε από κοντά, παρακολουθήστε εδώ τις δράσεις τους.
Ξέρετε από Σαίξπηρ; Για μένα που μέχρι τώρα δεν είχα την τύχη να δω σαιξπηρικές παραστάσεις στο φυσικό τους πλαίσιο (ελισαβετιανά θέατρα στη βρετανική νήσο, αγγλοσάξωνες ηθοποιοί με την ανάλογη προφορά και εκφορά λόγου), ο Σαίξπηρ είναι τηλεοπτικές παραγωγές του BBC με σκοτεινά σκηνικά και βαρύγδουπα ονόματα ηθοποιών, ο Μακμπέθ στο πρωτότυπο που διδάχτηκα στα σχολικά χρόνια ως δείγμα της αγγλικής λογοτεχνίας
(και αγόρασα τη μετάφραση του Βασίλη Ρώτα για κλέβω στο μάθημα ) και μια εκδρομή στη Βερόνα όπου αγνάντεψα το μπαλκόνι της Ιουλιέτας και χούφτωσα κατά το έθιμο τα βυζάκια της Ιουλιέτας. Μεγάλη χαρά μου κάποιες διασκευές του Kenneth Branagh στα πιο ελαφρά έργα του Σαίξπηρ όπως το Πολύ Κακό για το Τίποτα.
Όμως τώρα μπορώ να προσθέσω στο resumé μου τη διασκευή του Ονείρου καλοκαιρινής νύχτας από την Εταιρεία Θεάτρου Θέση, εκ Θεσσαλονίκης ορμώμενων. Και αναφώνησα ναι, το θέατρο μπορεί να είναι απολαυστικό, διασκεδαστικό, οργασμικό, να το ευχαριστιέσαι μέχρι το μεδούλι σου, που λέει και μια φίλη. Και ο Σαίξπηρ να γίνεται πιο εύληπτος και συμπαθής στο ευρύ κοινό χωρίς να χάνει την αίγλη του.
Τα παιδιά της ομάδας είναι όλοι τους νεαροί ηθοποιοί που πραγματικά «τα δίνουν όλα» πάνω στο σανίδι, απαγγέλουν, χορεύουν, κάνουν ακροβατικά, τραγουδούν ακομπλεξάριστα και αυτοσχεδιάζουν με έμφυτη σοφία. Το κέφι και η ζωντάνια της ομάδας είναι μεταδοτικά και ανασηκώνουν το στόμα σε μόνιμο χαμόγελο που αν αφεθείς, μεταμορφώνεται σε γέλιο στα πιο χιουμοριστικά σημεία της παράστασης.
Σαίξπηρ. Μεγάλη χαρά. Όχι πια μόνον Kenneth Branagh. Πάτε στο Θησείον, Ένα θέατρο για τις τέχνες (Τουρναβίτου 7, Ψυρρή), όσο ακόμα προλαβαίνετε. Μέχρι τις 29 Μαΐου, Πέμπτη, Παρασκευή, Σαββατο στις 21:15, Κυριακή 18:00 και 21:15. Η παράσταση διαρκεί 80 λεπτά. Κράτηση οπωσδήποτε στο 210 3255444.
Εφηβεία. Δεν έχει κάρτα ούτε λουλούδια. Δεν θέλει καν να σε συνοδέψει στο φιλικό κυριακάτικο γεύμα που σας έχουν καλέσει. Happy mother’s day! Σε τρία χρόνια ίσως γιορτάσουμε πάλι. Την υγειά μας να ‘χουμε!
Είμαι βέβαιη ότι οι περισσότεροι από εσάς τώρα κόβετε λουλούδια στους αγρούς ή ρίχνετε βοτσαλάκια στη θάλασσα. Όμως την Τρίτη τέρμα το πασχαλινό πενθήμερο, θα πάρετε τον δρόμο του γυρισμού προς την πόλη. Και τότε θα είστε λιγότερο ενθουσιώδεις και περισσότερο κουρασμένοι απ’ όσο ξεκινήσατε. Γι’ αυτό εσείς οι οδηγοί (σημείωση: κι εγώ οδηγός είμαι) να είστε διπλά και τρίδιπλα προσεχτικοί στον δρόμο.
Βάλτε τα παιδιά στα ειδικά καθισματάκια – δεν πειράζει, ας σκούζουν. Φορέστε κράνη οι των δικύκλων, ζώνες ασφαλείας οι των τετράτροχων, ιδιαίτερα αυτοί των πίσω καθισμάτων οι οποίοι λέει έχουν 7 φορές μεγαλύτερες πιθανότητες να «βγουν» από το μπαρμπρίζ σε περίπτωση σύγκρουσης. Δεν τα λέω εγώ, τα είπε ο ραλίστας-θρύλος της δεκαετίας του ‘70 και του ’80 Ιαβέρης (κατά κόσμο Τάσος Μαρκουΐζος) σε μια εκδήλωση πληροφόρησης των μαθητών γυμνασίου και λυκείου για την οδική ασφάλεια στα εκπαιδευτήρια Ο Πλάτων.
Καυστικός και γλαφυρός μαζί δήλωσε ότι η άδεια οδήγησης του αυτοκινήτου είναι άδεια οπλοφορίας και το αυτοκίνητο μετατρέπεται σε όπλο μόλις το «βλήμα» μπει μέσα.
Επισήμανε ότι η παραβίαση ερυθρού σηματοδότη (βλέπε κόκκινο φανάρι) δεν αποτελεί αιτία θανάτου αλλά σύμπτωμα της απύθμενης ανθρώπινης βλακείας. Της ηλιθιότητας που ορίζει ότι μεγαλύτερη σημασία έχει να φτάσεις δυο λεπτά νωρίτερα στον προορισμό σου από το να φτάσεις αρτιμελής, εσύ και όσοι απαντήσεις στο διάβα σου.
Και μέχρι να θεραπευτεί η ανθρώπινη βλακεία εκείνος θα παίρνει σβάρνα τα σχολεία να μιλάει σε παιδιά και εφήβους. Να θυμίζει στους θερμόαιμους 16ρηδες ότι το κράνος δεν είναι μόνο για να αποτρέψει τα μυαλά να χυθούν στην άσφαλτο την κακιά την ώρα αλλά και για να επιτρέπει στον οδηγό κάθε ώρα και στιγμή να οδηγεί με ασφάλεια και μεγαλύτερη ταχύτητα (!) κόντρα στο βουητό του αέρα, το κεντρί της μέλισσας, το πετραδάκι που θα εκτοξευτεί από το ελαστικό του προπορευόμενου οχήματος. Να θυμίζει και στους γονείς ότι δεν ξαμολάμε τα παιδιά μας να αλωνίζουν λυτά ανάμεσα στα καθίσματα του αυτοκινήτου αλλά τα δένουμε στο ειδικό καθισματάκι. Ότι δεν ασχολούμαστε με το κινητό, τον φραπέ ή το τσιγάρο μας ως οδηγοί γιατί διασπάται η προσοχή. Ούτε βγαίνουμε στο αντίθετο ρεύμα στους στενούς ελληνικούς επαρχιακούς δρόμους προκειμένου να προσπεράσουμε με ανύπαρκτο ουσιαστικά κέρδος χρόνου γιατί μπορεί να δούμε τον χάρο με τα μάτια μας.
Πάνω απ’ όλα μου έμεινε η προτροπή του Ιαβέρη να θυμίζουμε κάθε φορά στον εαυτό μας πόσο μοναδικοί, αναντικατάστατοι, λατρεμένοι και ανεκτίμητοι είμαστε για τα παιδιά μας, τους γονείς μας και τους άλλους που μας αγαπούν πριν εφαρμόσουμε τη ζώνη ασφαλείας και πιάσουμε νηφάλιοι το τιμόνι. Εσένα πόσες αγκαλιές σε περιμένουν όταν γυρίσεις απόψε ΖΩΝΤΑΝΟΣ στο σπίτι;
Τι γίνεται όταν μια μέρα η έφηβη κόρη / ο έφηβος γιος σας ζητήσει να σερβίρετε οινοπνευματώδη στο πάρτι γενεθλίων του; – μπορεί να παίζει ακόμα με τον Μπομπ το Μάστορα αλλά μη νομίζεις… σου ’ρχεται! Εδώ σε θέλω κάβουρα! Ένας μπαμπάς αποφάσισε να γλιστρήσει κάτω από την πόρτα της κόρης του το παρακάτω σημείωμα:
Αγαπημένη μου Τζένη,
Η μητέρα σου και εγώ σκεφτήκαμε σοβαρά το αίτημά σου να σερβίρουμε κρασί στο πάρτι γενεθλίων που θα κάνεις για τους φίλους σου. Δεν μπορούμε να το δεχτούμε για τους λόγους που ακολουθούν:
Σε αυτή τη χώρα (ΗΠΑ) είναι παράνομο να σερβίρεις αλκοόλ σε άτομα κάτω των 21.
Αν αγνοούσαμε το νόμο και κάποιο παιδί από το πάρτι σου είχε ατύχημα οδηγώντας το βράδυ (στις ΗΠΑ οδηγούν από τα 16) για να γυρίσει σπίτι του, εμείς ως γονείς σου, θα είμαστε νομικά υπεύθυνοι. Και, πράγμα ακόμα πιο σημαντικό, θα αισθανόμασταν και ηθικά υπεύθυνοι.
Αν κάναμε τα στραβά μάτια και αφήναμε τους φίλους σου να φέρουν τα δικά τους ποτέ, στην ουσία θα λέγαμε «Δεν υπάρχει πρόβλημα αν τα παιδιά σας παρανομούν αρκεί εμείς οι γονείς της Τζένης να προσποιηθούμε ότι δεν ξέρουμε τι συμβαίνει. Κάτι τέτοιο θα ήταν ανέντιμο και υποκριτικό.
Είναι πολύ σημαντικός σταθμός στη ζωή σου να κλείνεις τα δεκαέξι. Ας δούμε μαζί πώς μπορούμε να το γιορτάσουμε με ασφαλή, νόμιμο και διασκεδαστικό τρόπο για όλους μας.
Με αγάπη,
Ο μπαμπάς σου
Βρήκα το γράμμα στο βιβλίο How to Talk So Teens Will Listen and Listen So Teens Will Talk των Elaine Mazlish και Adele Faber. Οι δύο αυτές κυρίες συντονίζουν χρόνια εργαστήρια για γονείς στα οποία διδάσκουν με βιωματικό τρόπο εργαλεία επικοινωνίας που κάνουν πιο αποτελεσματική την επικοινωνία γονέων – εφήβων, εργαλεία που στηρίζονται στο σεβασμό και το νοιάξιμο και από τις δύο πλευρές. Εργαλεία που θα μας βοηθήσουν να τη βγάλουμε καθαρή με τις συγκρούσεις και τις απογοητεύσεις που αναπόφευκτα προκύπτουν καθώς οι έφηβοί μας αναπτύσσονται και προετοιμάζονται να μας αποχωριστούν. Γιατί στη διάρκεια της εφηβείας οι περισσότεροι γονείς νιώθουν την ανάγκη να προστατέψουν, να ασφαλίσουν και να καθοδηγήσουν τα παιδιά τους. Από την δική τους πλευρά οι περισσότεροι έφηβοι νιώθουν την ανάγκη να απομακρυνθούν, να πειραματιστούν και να βρουν μόνοι τους την πορεία τους. Οπότε… μύλος η υπόθεση!
Μου αρέσει ότι προσφέρουν όντως «εργαλεία» και όχι τεχνικές χειραγώγησης της συμπεριφοράς των παιδιών. Α, και αν έχετε μικρότερα παιδιά υπάρχει και το πρώτο εξίσου επιτυχημένο βιβλίο της σειράς How to Talk So Kids Will Listen and Listen So Kids Will Talk που θεωρείται πλέον old classic.
ΥΓ. Ανακάλυψα ότι τα δύο αυτά αγαπημένα μου βιβλία κυκλοφορούν και στα ελληνικά από τις εκδόσεις Πατάκη εδώ κι εδώ.
Λίγες μέρες πριν από τα γενέθλια του υιού έπεσα πάνω σε αυτό το όμορφο animation από την Ταϊβάν για την ενηλικίωση και όσο να ‘ναι κάτι χορδές μέσα μου τρίξανε. Ανήμερα των γενεθλίων του, σηκώθηκα το πρωί από το κρεβάτι νωρίτερα από το συνηθισμένο για να φτιάξω το καθιερωμένο πλέον γλύκισμα των γενεθλίων που χρησιμεύει και ως πρωινό: χαλβά σιμιγδαλένιο, αυτό αγαπάει ο εορτάζων.
Και άρχισε η μέρα με εμένα ως άλλη Πυθία να παίρνω εισπνοές πάνω από μια ζεστή κατσαρόλα με γλυκούς ατμούς και ευωδιαστά ξυλαράκια κανέλας. Μόνο που αυτή τη φορά δεν υπολόγισα σωστά το χρόνο και καθώς πλησίαζε επικίνδυνα η ώρα της αναχώρησης για το σχολείο έμπηξα βιαστικά τα κεράκια του διψήφιου αριθμού μέσα στην καυτή σιμιγδαλένια μάζα, τα άναψα και φώτισαν τα μάτια του και μου χάρισε ένα από τα σπάνια πρωινά χαμόγελα αφού τις υπόλοιπες μέρες ρε μάνα νυστάζει και είναι μουρτζούφλης αλλά όχι σήμερα και μετά που έφυγε για το σχολείο έμεινα να κοίταζα τα δυο σβηστά κερένια νούμερα, 1 και 5 για φέτος, τρία χρόνια μείνανε για να αυτοανακηρυχθεί ενήλικας σκέφτηκα.
Και έχει αρχίσει να μεγαλώνει επικίνδυνα το βαρκάκι του παιδιού που δεν είναι πια παιδί αλλά έφηβος, παρά τρία χρόνια ενήλικος. Και όλο πλησιάζει η μέρα που αντί για βαρκούλα θα φανεί το υπερωκεάνιο που θα τον πάρει σε άλλη γη, σε άλλο μέρος, σε άλλη αγκαλιά, σε “άλλα” γενικώς. Σε εκείνα τα άλλα που εγώ θα είμαι απλώς επισκέπτρια. Έμεινα να γλύφω δυο γαλάζιους κόμπους παραφίνης, τα δυο κερένια ποδαράκια του 1 και του 5 που λιώσανε και απέκτησαν δική τους ζωή μέσα στο χαλβά, ενθύμιο της πρωινής μου βιάσης και με τη μυρωδιά των σβησμένων κεριών να μου γαργαλάει τα ρουθούνια.
Την ιστορία του Δαίδαλου και του Ίκαρου σίγουρα την έχεις διαβάσει και ακούσει και διδαχτεί στο σχολείο. Ο πολυπράγμων Δαίδαλος που από ζήλια φόνευσε τον ανιψιό και προστατευόμενό του Τάλω και εξορίστηκε από τους Αθηναίους για το κρίμα του στην Κρήτη. Εκεί βρήκε καταφύγιο στον βασιλιά Μίνωα μα κάπου στη συνέχεια τα τσουγκρίσανε και ο Μίνωας φυλάκισε μέσα στο Λαβύρινθο τον Δαίδαλο μαζί με τον γιο του Ίκαρο (που είχε στο μεταξύ γεννηθεί από τη σχέση του Δαίδαλου με μια δούλα του Μίνωα).
Ο Δαίδαλος σκαρφίστηκε να φτιάξει φτερά για εκείνον και τον γιο του προκειμένου να δραπετεύσουν από την Κρήτη. Έτσι φορέσανε και οι δυο τα φτερά τους και ξεχυθήκανε στους αιθέρες. Και ο υιός παράκουσε τη συμβουλή του πατέρα να μην πετάει πολύ ψηλά και ενθουσιασμένος πλησίασε τον ήλιο και έλιωσε από τη ζέστη του το κερί που κρατούσε ενωμένα τα φτερά του και πάρτον κάτω στο πέλαγος.
Αυτό που μπορεί όμως να μην σου είπαν οι δάσκαλοί σου ήταν ότι ο Δαίδαλος είχε δώσει και μια δεύτερη συμβουλή στο γιο του: να μην πετάει πολύ χαμηλά, υπερβολικά κοντά στη θάλασσα γιατί το νερό θα βάραινε τα φτερά του και πάλι θα πνιγόταν. Αυτό ξεχνούν να το πουν γονείς και δάσκαλοι όταν προσφέρουν συμβουλές, καθοδήγηση, προσανατολισμό σε αξίες και οράματα.
Εσύ μην το ξεχνάς όμως, και μην ξεχνάς, να το λες και στα παιδιά σου, ο κίνδυνος δεν βρίσκεται μόνο στα πολύ ψηλά, στην πολύ μεγάλη οίηση αλλά και στα πολύ χαμηλά, γιατί αν ονειρεύεσαι συνεχώς πολύ ταπεινά, θα βαρύνουν τα φτερά και δεν θα σε σηκώσουν ποτέ εκεί για να ταξιδέψεις εκεί που θέλεις και λαχταρά η ψυχή σου!
«Μαμ» όπως απαιτούν τα μωρά. «Μαμ» όπως το τυροπιτάδικο – φετίχ με τις νοστιμότατες κουρού στην οδό Πανεπιστημίου. Όταν πήγα να δω την παράσταση «Μαμ» αναρωτήθηκα αν ήταν παράσταση για μικρούς ή για μεγάλους. Τώρα που την έχω δει λέω πως είναι μια παράσταση για μεγάλους και μικρούς (ε, εντάξει, να ΄ναι δέκα χρονών οι μικροί για να το ευχαριστηθούν περισσότερο).
Πρωτοήρθα σε επαφή με τον γραπτό λόγο του Σάκη Σερέφα με Έναν δεινόσαυρο στο μπαλκόνι μου όπου ένα κύμα νοσταλγίας με πέταξε στο ρεστοράν του Όλυμπος – Νάουσα στη Θεσσαλονίκη, σε ηλικία επτά ετών, να τρώω αχνιστά γιουβαρλάκια και να χαζεύω τα ψηλά ταβάνια και τα γκαρσόνια με τα μαύρα παντελόνια και τα άσπρα πουκάμισα. Έτσι, αφενός αγάπησα τον Σάκη Σερέφα, αφετέρου τον συνέδεσα με γαστριμαργικές μνήμες. Έτσι, δεν μου έκανε καθόλου εντύπωση που τον ξαναβρήκα σε ένα θεατρικό που ψηλαφεί τους πόνους και τις χαρές ενός μικρού ανθρώπου που πορεύεται προς την ενηλικίωση με μπούσουλα το φαγητό.
Στην σκηνή πρωταγωνιστεί ένα ψυγείο μάρκας Εσκιμό αν θυμάμαι καλά, ο μικρός Ζοζέφ, μαθητής που τον βλέπουμε στη διαδρομή έκτης δημοτικού – τρίτης λυκείου και ο Μεγάλος, ο οδηγός του σχολικού λεωφορείου που μεταφέρει τον Ζοζέφ στο ιδιωτικό του σχολείο αυτά τα εφτά χρόνια. Ο μόνος Ζοζέφ που ήξερα ποτέ ήτανε ο εγγονός της κυρίας Αθηνούλας, της μοδίστρας της γιαγιάς μου, και είχε αυτό το όνομα επειδή η οικογένειά τους ήταν καθολικοί και μου ακουγόταν τότε εξαιρετικά εξωτικό αυτό το καθολικοί τότε. Η κυρία Αθηνούλα, ανάμεσα στις πρόβες των φουστανιών, κερνούσε πάντα γλυκό του κουταλιού και σμυρναίικα κουλουράκια που έφτιαχνε με τα χεράκια της και αυτό ήταν το χαϊλάιτ της επίσκεψης για μένα. (κλείνω την παρένθεση).
Ο Ζοζέφ του θεατρικού γίνεται φίλος με τον οδηγό του σχολικού και στη διάρκεια των επτά χρόνων που συναντιούνται στο λεωφορείο, ο Μεγάλος κερνάει τον Ζοζέφ επτά διαφορετικά εδέσματα, μέσα στο απαραίτητο τάπερ. Σοκολατάκι γεμιστό με ζυγούρι για τη μαυρίλα της εφηβείας αφού ο στενοχωρημένος εγκέφαλος ψοφάει για σοκολάτα και λίπη ζώων, σκουμπρί γεμιστό με κάππαρη για να δυναμώσει η ψυχή και να τολμήσει να εγκαταλείψει την αγέλη. Αστακό με λαδολέμονο για το πένθος, όταν ο Ζοζέφ χάνει τον παππού του. Γιατί ο αστακός όταν γδύνεται το παλιό του κέλυφος το τρώει για να δυναμώσει και να φτιάξει καινούριο. Έτσι όταν ο θάνατος σου πάρει κάποιον δικό σου, μην διώχνεις μακριά τις αναμνήσεις σου από εκείνον, φάτες, καταβρόχθισέ τις για να δυναμώσεις. Ωμό σολομό μαριναρισμένο με λεμόνι για θυμάσαι ποιος είσαι και από πού έρχεσαι. Σαλιγκάρια τηγανητά με κρασί και δεντρολίβανο για τις πληγές και τις χαρές του έρωτα. Του έρωτα που στην εφηβεία μυρίζει μαλακτικό μαλλιών με άρωμα πικραμύγδαλου. Καρδιές αγκινάρας λεμονάτες για να μάθεις να ξεφλουδίζει την καρδιά σου απ’ όλα τα περιττά και να μένει η ουσία που είναι μια σταλιά πράγμα. Προβατίνα βραστή με τραχανά για τη νοσταλγία του παρελθόντος.
Οι λέξεις πέφτουν όμορφες, στρογγυλές μα όχι στρογγυλεμένες, απολαυστικές, λένε όμορφες ιστορίες, λένε έξυπνα πράγματα, σε ζεσταίνουν, σε χορταίνουν, μα δεν σε βαραίνουν. Μάλλον έτσι είναι τα καλογραμμένα θεατρικά. Παίζεται στο Skrow Theater στο Παγκράτι, κάθε Τετάρτη και Πέμπτη. Με τους Χρηστίνα Γαρμπή, Θανάση Ζερίτη, Γιώργο Κισσανδράκη – όλοι τους γεμάτοι μεταδοτική ενέργεια. Να πάτε να το δείτε. Έχει όλα τα λιπαρά που χρειάζονται για να «λαδωθεί» και να ευφρανθεί ο εγκέφαλός σας!
Σάββατο βράδυ, ηλεκτρικός για Μοναστηράκι, περπάτημα στη νυχτερινή και σιωπηλή οδό Αθηνάς μέχρι τη Βαρβάκειο κι εκεί ξαφνικά… πολύς κόσμος. Βρέθηκα εκεί με τον γιο μου (σχεδόν 15) απλώς και μόνο επειδή ανταποκριθήκαμε σε μια πρόσκληση δράσης για την υποστήριξη των αστέγων της Αθήνας που κοινοποιήθηκε στο Facebook από μια ομάδα άγνωστων φίλων σε συνεργασία με το σωματείο Γέφυρα, τα μέλη της οποίας προσφέρουν σημαντική δουλειά στο δρόμο. Οι εικόνες και τα συναισθήματα από εκείνη τη βραδιά είχαν μεγάλη ένταση και για τους δυο μας. Αποφάσισα να τα καταγράψω εδώ κι ας είναι κάπως χύμα κι ανεπεξέργαστα, επειδή τα γραπτά μένουν κι εγώ θέλω να μείνουν και να διατηρηθούν.
Δεν βρήκα τη δύναμη να τραβήξω φωτογραφίες εκείνο το βράδυ. Η φωτό είναι δανεική.
Το εγχείρημα γινόταν στην οδό Αθηνάς, απέναντι από τη Βαρβάκειο Αγορά, μέσα και έξω από το χώρο του Συν Αθηνά του Δήμου Αθηναίων. Εμείς βρεθήκαμε εκεί με πρωτοβουλία του αθλητικού συλλόγου στον οποίο ανήκει ο γιος μου. Όταν φτάσαμε στο χώρο είχανε μαζευτεί πάρα πολλά ρούχα και τρόφιμα, υπήρχε ήδη ένα πλήθος εθελοντών, και είχανε δημιουργηθεί ομάδες διαλογής και ομάδες διανομής (για τα ρούχα και τα τρόφιμα). Οι άνθρωποι του αθλητικού συλλόγου μας εξήγησαν πώς λειτουργούσαν τα πράγματα εκεί κάτω από την επίβλεψη της Γέφυρας και μας σύστησαν στον Τάσο. Ρώτησα τον γιο μου σε ποια ομάδα θα ήθελε να συμμετέχουμε, μου είπε διανομή κι έτσι ξεκινήσαμε το κολύμπι από τα βαθιά.
Μας χώσανε στην ομάδα 14 πράγμα που σήμαινε πως έπρεπε να περιμένουμε περίπου μία ώρα μέσα στο νυχτερινό αγιάζι (χαλάλι του). Ευτυχώς φορούσα το κόκκινο σκουφί μου. Για να παρηγορηθούμε από το κρύο πήραμε ένα ζεστό ρόφημα εγώ και μια ζεστή τυρόπιτα ο γιος. Στο μεταξύ στην περιοχή είχε πέσει σύρμα ότι μοιράζονται πράγματα με αποτέλεσμα να έχουν μαζευτεί στο πεζοδρόμιο διάφοροι ενδιαφερόμενοι, όλοι ους δυσκολεμένοι (μετανάστες, χρήστες ουσιών, και κάποιοι άστεγοι) οι οποίοι διεκδικούσαν το μερίδιό τους, λιγότερο ή περισσότερο φωναχτά και κάποιοι δημιουργούσαν εντάσεις. Οι άνθρωποι της Γέφυρας τους έβαλαν στη σειρά και συγχρόνως δημιούργησαν μια αλυσίδα περιφρούρησης για να αποφευχθεί το χάος. Θαύμασα τη σοφή τους αυστηρότητα. Η πολιτική της Γέφυρας είναι να δίνει σε όλους όσους έχουν ανάγκη, ακριβοδίκαια, σε όλους από λίγο για να φτάσουν τα πράγματα γα όσο περισσότερους γίνεται. Ο γιος μου δήλωσε ότι ντρεπόταν να τρώει μπροστά σε αυτούς τους ανθρώπους και κάθισε για λίγο παράμερα μέχρι να τελειώσει.
Κάποτε ήρθε η σειρά μας για δράση. Η ομάδα 14 είμαστε έξι άτομα και συσπειρωθήκαμε γύρω από τον «οδηγό» μας, τον Αντώνη, μέλος της Γέφυρας που είχε περασμένο ταμπελάκι με το όνομα της οργάνωσης στο λαιμό και θα μας καθοδηγούσε στο μικρό μας οδοιπορικό αφού γνώριζε τα στέκια των αστέγων, τα ονόματά τους και θα μας προφύλασσε από τις κακοτοπιές του δρόμου.
Ξεκινήσαμε. Η βόλτα μας υπήρξε αρκετά μεγάλη διότι οι άστεγοι που συναντούσαμε είχαν ήδη πάρει πακέτο βοήθειας από τις προηγούμενες ομάδες εθελοντών. Φτάσαμε στο Μεταξουργείο και γυρίσαμε μέσω Ομόνοιας. Ο καθένας από τους έξι μας κρατούσε από μια σακούλα τρόφιμα. Παρακολουθούσα με διακριτικότητα τον γιο μου να παρατηρεί ή μάλλον να «ρουφάει» το περιβάλλον: κινέζικα μάρκετ με υπερμεγέθεις ταμπέλες με ιδεογράμματα με τα φώτα τους ακόμα ανοιχτά, φθηνά εστιατόρια με έθνικ κουζίνες, ασιατικές, ρωσικές, και άλλες, μεγάλες αντρικές παρέες μεταναστών με θυμό στο βλέμμα στα πεζοδρόμια, είσοδοι μπουρδέλων στη σειρά βαμμένες σε ζωηρά χρώματα, το απαραίτητο φωτάκι, ανοιχτή πόρτα και φανερή κίνηση θαμώνων, τοξικομανείς που ετοιμάζανε τη δόση τους στα πεζοδρόμια σε κάτι καπάκια μπίρας, ένα στενό σπαρμένο με χρησιμοποιημένες σύριγγες και τις νάυλον συσκευασίες τους, κάτι εγκαταλειμμένα κουφάρια νεοκλασικών που κάποτε στέγαζαν το εμπορικό στο ισόγειο και τη φαμίλια στον όροφο, άλλα πιο ταπεινά μονώροφα εμπορικά κι αυτά ερημωμένα… Και βέβαια ένα σωρό συμπολίτες μας με όψη ταλαιπωρημένη από κακουχίες, άδειο βλέμμα, που συχνά μιλάνε μόνοι τους, και που οι χαρές τους, οι αγωνίες και οι φόβοι τους χωρούν σε ένα σούπερ σάιζ χαρτόκουτο και δύο νάυλον σακούλες.
Τελικώς οι δικές μας σακούλες μας με το περιεχόμενό τους βρήκαν τον προορισμό τους σε μια ομάδα Σύρων προσφύγων που περίμεναν το πούλμαν που θα τους οδηγούσε στα σύνορα κι από εκεί στο όνειρο της βόρειας Ευρώπης. Κάποιοι εξ’ αυτών μας ευχαρίστησαν ιδιαίτερα θερμά, κάποιοι άλλοι μας κοίταζαν κουμπωμένοι. Και τα δύο αναμενόμενα.
Δεν θα μιλήσω για την αλληλοβοήθεια που εννοείται ότι ήταν ο πυρήνας αυτής της δράσης. Θα μιλήσω για γνώση, για γνωριμία με τον άλλο, τον αποτυχημένο, τον σκοτεινό άλλο (και τη σκοτεινή πλευρά του δικού σου εαυτού), αυτόν που δεν ξέρεις, πιθανότατα δεν γουστάρεις να γνωρίσεις και που προτιμάς να σκέφτεσαι ότι δεν υπάρχει. Και όχι, το ότι είσαι άστεγος δεν σε κάνει αυτομάτως συμπαθή, καθένας έχει το χαρακτήρα του και σίγουρα φέρει και ένα μερίδιο ευθύνης για το ότι βρέθηκε σ’ αυτή τη θέση, χωρίς να μπορεί ή χωρίς να θέλει να ζητήσει βοήθεια από το προσωπικό του ανθρώπινο δίχτυ ασφαλείας. Σε μια εποχή που η πλειονότητα των οικογενειών με παιδιά έχει μετοικήσει στα προάστια, δεν έχει σημασία αν αυτά είναι βόρεια ή δυτικά, προάστια ευκατάστατων αστών ή μικρομεσαίων, τα παιδιά και κυρίως οι έφηβοι έχουν ξεκόψει από τον ιστό της πόλης, την πραγματικότητά της, τις εικόνες της, τους κινδύνους της, το πολυποίκιλο ανθρώπινο δυναμικό της. Και προσωπικά βρίσκω εντελώς απαραίτητο για αυτά τα παιδιά, ιδίως τα μεγαλύτερα, να μάθουν από πρώτο χέρι τι συμβαίνει στην καρδιά της πόλης, πώς γίνονται οι δοσοληψίες στην κεντρική αγορά, να κόψουν φάτσες, να ζυγίσουν βλέμματα, να ξεχωρίσουν αληθινά από ψεύτικα χαμόγελα, να νιώσουν πώς είναι να μιλούν γύρω τους ξένες γλώσσες (εκτός της αγγλικής) και να μην καταλαβαίνουν γρι και πάνω απ όλα να γνωρίσουν τους συμπολίτες τους που οι χαρές τους, οι αγωνίες και οι φόβοι τους χωρούν σε ένα σούπερ σάιζ χαρτόκουτο και δύο νάυλον σακούλες.
Ο Κ όταν είδε την κατάσταση των ανθρώπων στα πεζοδρόμια είπε «Ξέρεις, κάποιοι συμμαθητές μου δεν θα πιστέψουν ότι αυτά που είδα, υπάρχουν». Κι αν δεν συνειδητοποιήσουν ότι ο παραλογισμός, η αθλιότητα, η αδικία και η ασχήμια υπάρχουν, τότε πώς κάποια από αυτά τα παιδιά θα θυμώσουν με αυτά για να τα ανατρέψουν και να γίνουν μέρος της λύσης σε μερικά χρόνια. Με τη συμμετοχή τους σε τέτοιου είδους δράσεις ανακαλύπτουν πως είναι ικανά να κάνουν πράγματα για να αλλάξουν καταστάσεις.
Δεν ξέρω αν κατάφερα να σας παρασύρω μέσα στο λαβύρινθο της νυχτερινής Αθήνας, που μιλάει πολλές γλώσσες, που πεινάει, που βρωμάει, που χτυπάει ενέσεις, που εκδίδεται, και που αν παραδεχτούμε την ύπαρξή της στον εαυτό μας και στα παιδιά μας, υπάρχει η ελπίδα την αλλάξουμε. Με πολλή και «βρώμικη» δουλειά.
Εδώ θα βρείτε τα στοιχεία επικοινωνίας της Γέφυρας, αν θέλετε να προσφέρετε το χρόνο σας ή τον οβολό σας.
Η χτεσινή ημέρα ήταν λουσμένη στον ήλιο. Η τύχη μου με έφερε δίπλα στη θάλασσα και ρούφηξα το φως άπληστα, τρεις ώρες σερί. Το δάσος του Σχινιά (για να αποκαλύψω και πού ήμουνα) ανέδινε το χαρακτηριστικό άρωμα των πευκοβελόνων όσο κρατούσε η πρωινή υγρασία. Εναλλάξ έφτανε στα ρουθούνια και η μυρωδιά του ιωδίου από το κύμα. Πήγα στον Σχινιά για να παρακολουθήσω τα «Μαραθώνια», ένα ετήσιο αθλητικό γεγονός ανώμαλου ανώμαλου δρόμου στο οποίο συμμετείχε για πρώτη φορά ο γιος μου, 2000 μέτρα, κούρσα αντοχής. Κατά καιρούς συμμετείχε και σε άλλους αγώνες όπως είχα γράψει εδώ κι εδώ.
Η μέρα καταγράφεται ως σημαντική για την οικογενειακή μας ιστορία, όχι εξαιτίας κάποιου μεταλλίου ή άλλης εξαιρετικής διάκρισης αλλά επειδή ήταν ο πρώτος αγώνας στον οποίο ο γιος μου τιθάσεψε το άγχος του και αφέθηκε να ευχαριστηθεί το τρέξιμο που τόσο αγαπάει από την αρχή μέχρι το τέλος. Μου είπε τα εξής: Του άρεσε που πατούσε χώμα αντί για ταρτάν και που είχε να παλέψει με φυσικά εμπόδια όπως λακκούβες, προεξοχές βράχων, θάμνους, πεσμένους κορμούς. Οι παγίδες της φύσης έδιναν λέει, πραγματικό νόημα στη δοκιμασία (του θύμισαν, λέει, την ταινία Hunger Games). Του άρεσε ακόμα που μπορούσε να ακουμπάει το βλέμμα στο πράσινο των δέντρων (είναι και ρομαντικός) και που δεν χρειαζόταν να έχει οπτική επαφή με τους θεατές παρά μόνο στην αρχή και στον τερματισμό. Του άρεσε που έτρεχε στην ηρεμία του δάσους, που δεν ένιωθε τα μάτια του κοινού καρφωμένα πάνω του, που άκουγε μόνο το τρίξιμο των παπουτσιών, των δικών του και των συναθλητών του πάνω στο έδαφος.
Εμένα μου άρεσε το χαμόγελό του που έφτανε στα μάτια και το ήρεμο, χορτάτο βλέμμα μετά τον αγώνα. Σαν να μεγάλωσε λίγο το παιδί μου αυτή τη μέρα. Και μετά ήπιαμε πορτοκαλάδα με καλαμάκι από το μπουκάλι και ελληνικό καφέ σερβιρισμένο ταβερνίσια, σε γυάλινο ποτήρι «Γιούλα» δίπλα στο κύμα – στην κυριολεξία. Και μιλήσαμε κάμποσο. Για τις καλύτερες στιγμές του αγώνα. Για τις πιο αστείες στιγμές του αγώνα. Και για άλλα μικρά και μεγάλα της ζωής.
Ήταν μια χαραμάδα φως μέσα σε μια ιδιαίτερα σκοτεινή περίοδο. Τυχεροί που έχουμε τον ήλιο της Αττικής. Ακόμα πιο τυχεροί όσοι έχουμε τον προσωπικό μας ήλιο να μας ζεσταίνει.
